- Bir insana veya bir şeye yakın ilgi ve bağlılık duymak, sevgisi, muhabbeti olmak: Gelin tanış olalım, / İşin kolayın tutalım / Sevelim sevilelim, / Bu dünya kimseye kalmaz (Yunus Emre)
- Aşık olmak, gönül vermek, sevdasını çekmek: Seni gözlerimle sevdim / Tenine dokunmadan / Saçlarını okşamadan / Hiç tanımadan seni (H. Şavran). O'nu seviyordu çünkü... Çok seviyordu O'nu... O'nu sevince güçlenmişti... Dayanma gücü artmıştı O'nu sevince... (A. Saraç)
- Çokça hoşlanmak, beğenmek: Çok ihtişamlı elbiseler giymeyi seviyordu ve zengin görünüşüyle bir Sultana benziyordu. (A. Çetin)
- Okşamak: Diz çöküp hayvanın başını sevdi (M. D. Kızmaz). Yelesini okşadı, boynunu sevdi, üzengilere basarak hafif ayağa kalktı. (M. Atamer)
- (Bir yerin koşulları) Kendine uygun gelmek: Bir ağaç bile yerini sevdi mi, güzel büyür. İnsana yeşil yeşil bakar. Yerini seven ağacın meyveleri de olgun ve dolgun olur. (İ. A. Çubukçu)
İlgili birleşik kelimeler
- Sevdiceğim: (ünlem) Sevgilim: Tenezzül eyledin işbu gedâya / Sevdiceğim safâ geldin merhabâ (Gevheri)
- Sevdiğim: (ünlem) Sevgilim, sevdiceğim: Gülüşü güzel sevdiğim, gülüşünü sevdiğim (M. E. Yüksel)
- Seve seve: İsteye isteye, gönül rızası ile: Seven sevgilisinden gördüğüne seve seve katlanır. (M. Bayrak)
- Şıpsevdi: Görür görmez seven, aşık olan kimse: Şıpsevdi der dururlar, / Bilmezler sevdayı aradığımızı. / Bir yanımız eksiktir, ararız yarımızı... (S. İnce)
İlgili deyimler ve anlamları
İçinde "sevmek" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:
- Sevsinler!: (deyiminin anlamı) Sevilmeyen, hoşa gitmeyen bir davranışta bulunan bir kimse için alay yollu söylenir: Evliliğe inanmıyormuş, sevsinler. (S. İleri). "Üstadın köşküymüş hah! Sevsinler senin üstadını!.." (H. Kırkıl). "Para mara yok." "Yalanını sevsinler senin!"
- Ağzını seveyim: Hoşa giden bir söz veya sevindirici bir haber karşısında, "Ne güzel, ne doğru söyledin" anlamında kullanılan takdir sözü: Hay ağzını seveyim mübarek ağam, nasıl da bilirsin dertlerimizi! Sözlerinle sevince boğarsın bizi. (A. T. Oflazoğlu)
- Allah'ını seversen:
- Olması ve gerçekleşmesi çok istenilen bir durum karşısında söylenen yalvarma sözü: Ağladıkça yüreğim parçalanıyor. Allah'ını seversen bırak ağlamayı. (A. Aka)
- Hayret ve şaşma durumunda söylenir: Hocam böyle gençlik mi olur Allah'ını seversen? Biz gençlik geçirmedik mi? (A. E. Kavaklı)
- Bırak Allah'ını seversen: Bir kimse, konu veya nesnenin değersizliğini, hoşa gitmediğini belirtmek için kullanılan söz: "... hala evlenmedim. O benim ölene kadar Ayşe'm kalacak." "Bırak Allah'ını seversen Cengaver. Ayşe ablam çoktan evlenmiş. Ne hala hanımıymış." (A. F. Yavuz)
- Canı gibi sevmek: Çok güçlü bir sevgiyle bağlanmak: Karısını canı gibi seviyordu. Karısı da ona tam bir kadın gibi bağlıydı. Dünya bir yana, erkeği bir yana!.. (T. Buğra)
- (Bir şeyi) Gözü gibi sevmek: Pek çok sevmek: İki kardeşine adeta anne babalık yapar, onları gözü gibi sever ve korur, bir dediklerini iki etmezdi. (N. Aras)
- Gözünü sevdiğim: Sevgi ve iltifat sözü olarak kullanılır: Arpalar orak oldu / Nazlı yâr ırak oldu / Gözünü sevdiğim yâr / Bizlerden uzak oldu (M. S. Yiğitbaş)
- Gözünü seveyim: Rica, sevgi ya da hafifçe kınama sözü olarak kullanılır: Hey..! Gül bakışlı, / Bakışı nazlı kız / Ağlama gözünü seveyim / Gözünde gül saklı kız (Ş. Çöker)
- Gözünün bebeği gibi sevmek: Çok sevmek: ... mukaddes vatanı kurtarmakta büyük yararlıklar göstermişti. Türk milleti bu genç kahramanı gözünün bebeği gibi seviyordu. (Z. Gökalp)
- (Birinin) Üstüne sevmek: Birini severken bir başkasını daha sevmek, sevmeye başlamak: Ben senin üstüne başka er sever miyim? (N. Karas)
İlgili atasözleri ve anlamları
İçinde "sevmek" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
- Sev beni, seveyim seni (Say beni, sayayım seni): Sevgi (saygı) karşılıklı olur. Sen beni seversen (sayarsan), ben de seni severim (sayarım).
- Sev seni seveni hak ile yeksan ise de, sevme seni sevmeyeni Mısır'a sultan ise de (Sev seni seveni yerde toprak ise de, sevme seni sevmeyeni gülde yaprak ise de): (atasözünün anlamı) Toplumdaki yeri ne düzeyde olursa olsun, sevgi gördüğün kişiye sen de sevgiyle karşılık ver; birisi sana içinde sevgi taşımıyorsa o kişi kim olursa olsun ondan uzak dur.
- Sevenin kuluyum (kulu ol), sevmeyenin sultanı: İnsan kendisini sevenlerin her arzusunu yapar, sevmeyenlere ise kendi nasıl dilerse öyle davranır.
- Sevip dostuna, boşanıp kocana varma: Kadınların mutlu bir evlilik yapabilmesi için dikkat etmeleri gereken noktalar vardır.
- Gönül kimi severse güzel odur: Güzellik anlayışı kişiden kişiye değişir.
- Gülü seven dikenine katlanır: İnsan sevdiğinden gelen sıkıntılara katlanır.
- Güzeli herkes sever: Bütün insanlar güzellere ve güzel olan şeylere karşı sevgi beslerler.
Soru/Yorum Formu