Alacak nedir ne demektir? İlgili atasözleri deyimler ve anlamları

Alacak

1. Bir hesap, alışveriş ya da iş gereğince henüz alınmamış olan para: Birinden alacağım vardı, bu ay onu aldım (M. Ş. Esendal). O paralansın ki bizde alacaklarımızı alalım! (O. Kemal)
2. Alınması gereken şey: Pazardan alacaklarını şöyle bir düşündü. (A. K. Tecer)
3. Yaba.

İlgili birleşik kelime ve fiiller

• Alacak hanesi: (ticaret) Bir hesap defterinin alacaklara ayrılan sayfası, bölümü.
• Alacak verecek: Alışveriş bağlantısı, ilişiği: Bir alacak verecek meselesinden bahsediyorlar. (M. Ş. Esendal)
• Alacağı olmak: Birinden alınacak parası ya da malı olmak.
• Alacağım olsun:
  1. "Sonra alırım" anlamında, bir alışverişle ilgili alacağı ertelemek için söylenir: Yalnız arada bir senetlerimi ödeyemediğimde: "Sıkıntıya girme be Serdengeçti Yaşar, önümüzdeki ay ödersin, senin gibi milliyetçi adamda alacağımız olsun." derlerdi. (M. Türkkan)
  2. (mecazi) İkram edilen bir şeyi (yemek, içecek vb.) herhangi bir nedenle o anda kabul edemeyen kimsece, "başka bir zaman kabul ederim" anlamında kullanılır: "Bir sonrakinde uzunca bir sohbet edelim; kahve de alacağım olsun senden" dedi gülümseyerek. (B. Yazal)
• Alacağım var, vereceğim yok: Herhangi bir alışveriş ya da dostluk ilişkisinde maddi ve manevi borçlu olmayanca söylenir.
• Alacağın olsun:
  1. "Sonra alırsın" anlamında, o anda verilemeyen bir alışveriş alacağını ertelemek için borçlunun söylediği söz: "Alacağın olsun bakkal amca"
  2. Yapılan bir şeyin hoşça kabul edilmediğini anlatan bir sitem sözü: -Alacağın olsun Mustafa bizi fena faka bastırdın, dedi Turgut (H. Karahisar). "Bizi unuttun ama ablan unutmadı, alacağın olsun Ece." diye kırgın bir sesle çıkışırken... (M. Aklanoğlu)
• Alacağına saymak: Eline geçen ya da geçecek para, mal ya da değerli bir şeyi, alacak hanesine geçirmek, bir şeyi borca karşı saymak.
• Alacağını almak:
  1. Hakkı olan para ya da malı almak.
  2. Hak ettiği gibi azarlanmak, paylanmak.

İlgili deyimler ve anlamları

İçinde "alacak" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:

• Alacağı olsun!: "Günün birinde öcümü alırım, acısını çıkartırım, bu yaptığı yanına kar kalmaz" anlamında göz korkutma sözü: Ama pek de gülünecek yanı yoktu işin, Paşa'ya büyük geçmiş olsun ve de "düşman"ın alacağı olsun (F. Erdinç). Ama alacağı olsun, ödetirim bunu ona ben... (İlgili cümle kaynağı: E. Zola)
• Alacağına şahin vereceğine karga: (deyiminin anlamı) Alacağını koparıp alan, borcunu savsaklayan kimse.

İlgili atasözleri ve anlamları

İçinde "alacak" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

• Alacağını alamayan borcunu ödeyemez:
  1. İnsanın hesabını bilmesini gerektiğini anlatır.
  2. "Alacağımı ver ki, bende benden alacaklılara borcumu ödeyebileyim" anlamında kendisine borcu olanlara söylenir.
• Alacağım olsun da alakargada (kara çalıda) olsun: Borçluyla uğraşmak durumunda kalınsa bile alacaklı olmak, borçlu olmaktan yeğdir.
• Alacakla verecek (borç) ödenmez: (atasözünün anlamı) Alacağına güvenerek borçlanmak, borca girerken alacağı göstermek, güvenceli bir davranış olmaz.