- İyi adamın karısı, kurna başında belli olur: Erkeğin eşine iyi davranıp davranmadığı, iyi bakıp bakmadığı diğer kadınlarca (hamamda) anlaşılır (?).
- İyi ayakkabı adama yürüme öğretir: Becerikli insan en kısıtlı imkânlarla bile kaliteli işler yapabilir.
- İyi dirliğe çok harç gerek: Barış ve huzur içinde yaşamanın çok fedakârlık istediğini, barışı korumanın önemli ve zor olduğunu anlatır.
- İyi dost kara günde belli olur: Gerçek dost üzüntülü, sıkıntılı günlerde insanı yalnız bırakmaz. (→ Dost kara günde belli olur)
- İyi evlat babayı vezir, kötü evlat rezil eder: Baba, akıllı, şerefli evladıyla övünür, kötü, şerefsiz evladından da utanır.
- İyi gitmeyince kişinin işi, muhallebi yerken kırılır dişi: Kişi, işler ters gitmeye başlayınca, şanssızlık yakasına yapışınca, en basit işleri yaparken bile sorunlarla karşılaşır.
- İyi gün doğuşundan bellidir: Bir günün nasıl geçeceğinin, güne nasıl başlandığına bağlı olduğunu ifade eder. "İyi gün", güne olumlu bir şekilde başlamakla mümkündür.
- İyi ile konuşan, çuvalına un doldurur: İyi arkadaşın insana değer katacağını, faydalar sağlayacağını anlatır.
- İyi insan lafının (sözünün) üstüne gelir: Orada yokken kendisinden söz edilen kimse, konuşmanın üzerine gelirse, kendisi için iyi bir insandır denir.
- İyi ipek kendini kırdırmaz, iyi kadın kendini dövdürmez: Kadın eviyle gerektiği gibi ilgilenir, kocasını kızdıracak davranışlarda bulunmazsa kocasından kötü muamele görmez.
- İyi iş altı ayda çıkar: Kusursuz, güzel bir iş başarmak için uzun zaman gerekir.
- İyi kadının kocası, cübbesinden bellidir: Bir kadının eşi, toplumda önemli bir konuma sahipse veya iyi bir itibara sahipse, bu durum, kadının da iyi bir karaktere sahip olduğunu düşündürür.
- İyi kötü, geçit başında belli olur: Birinin gerçek karakterinin, özellikle zor durumlarda ortaya çıktığını vurgular.
- İyi nasihat verilir, iyi ad verilmez: Bir kimse başkasına iyi öğüt verebilir ama iyi ad, ün veremez, bunu ancak kişinin kendisi kazanabilir.
- İyi olacak hastanın, hekim ayağına gelir: (atasözünün anlamı) Kötü bir durum iyiliğe dönecekse bunu yapacak kimse işin üstüne gelir.
- İyi pirinç çok su götürür: İyi bir şey genellikle daha fazla emek ve çaba gerektirir.
- İyi söylersen iyi işitirsin, kötü söylersen kötü işitirsin: İyi davranışlar genellikle iyi sonuçlar doğururken, kötü davranışlar da genellikle olumsuz sonuçlar doğurur. Dolayısıyla, nasıl davranılırsa, muhtemelen aynı şekilde karşılık bulunur.
- İyi söz, demir kapıyı açar: Nazik ve etkili iletişim, birçok durumda insanlar arasındaki ilişkileri güçlendirebilir ve sorunların çözümüne yardımcı olabilir.
- İyiyi kötüyü el bilir, dereyi tepeyi sel bilir: Kişi kendi hakkında yansız olamaz, kişi hakkında en doğru yargıyı ilişkide olduğu insanlar ve içinde yaşadığı toplum verir.
- Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur: Bir kişinin iyi ve becerikli olduğu yaptığı işlerden anlaşılır.
- Armudun (ahlatın) iyisini ayılar yer: Kendilerine yakışmayan güzel bir şeyi eline geçirenler için kullanılan bir söz.
- Al malın iyisini, çekme kaygısını: "Malın iyisini alan, onu tasasız kullanır" anlamında bir söz.
- Borcun iyisi vermek, derdin iyisi ölmek: Borçlu ve dertli bir biçimde yaşanılmaz; borçtan kurtulmanın yolu onu vermek, onulmaz dertten kurtulmanın çıkar yolu ise ölmektir.
- Borç iyi güne kalmaz: "Borcu ilk fırsatta ödemek gerekir" anlamında söylenir.
- Bugünkü tavuk yarınki kazdan iyidir: Sağlanmış bir kazanç beklenen, umulan daha büyük bir kazanca feda edilemez.
- Daha iyisi can sağlığı: "Bulunabileceklerin en iyisi oldu" anlamında söylenen bir söz.
- Güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz: Değerli olan yüz güzelliği değil huy güzelliğidir.
- Hiç yoktan iyidir: Elde bulunanla yetinmek gerektiğini anlatır.
- Malın iyisi boğazdan geçer: Kişinin, yiyemediği malının bir değeri yoktur.
- Mermer iyi taştan, iyilik iki baştan: Birbiriyle ilişkileri bulunan iki kişinin iyi geçinebilmeleri için yalnızca birinin iyi olması yetmez.
- Öcün iyisi, bağışlamaktır: Kötü bir davranış veya sözü, aynı biçimde karşılık vererek cezalandırmak yerine affetmek en büyük erdemdir.
- Tarlanın iyisi suya yakın, daha iyisi eve yakın: Çiftçinin toprağı suya ne kadar yakınsa değeri o kadar çok olur; bakımı, ürünün güvenliği ve eve kolay taşınabilmesi bakımından toprağın eve yakın olması daha da önemlidir.
Bakınız:
İyi ile ilgili deyimler
İyilik ile ilgili atasözleri
İyilik ile ilgili deyimler
Soru/Yorum Formu