Bülbül nedir ne demektir? İlgili atasözleri deyimler ve anlamları

Bülbül ve Gül

(zooloji) Ötücü kuşlar takımının sinekkapangiller familyasından olan, sesinin ve ötüşünün güzelliyle tanınan küçük bir kuş türü.
(mecazi) Sesi çok güzel olan kimse: Duyduğuma göre ses kraliçesi seçilmiş. Gülhane bülbülü diyorlarmış ona. (N. İçözü)
(edebiyat) Halk ve divan edebiyatlarında, güle aşık olduğu için aşığın simgesi: Bülbül divan edebiyatında, kül rengi tüyleriyle aşığın solgun benzini, gül dikeniyle yaralı göğsü aşığın yaralı gönlünü ve kalbini, sesi, aşk oduyla yanan gönlünden geldiği için aşığın feryadını, aşk yüzünden şaşkına dönmüş olduğu için de aşığın perişanlığını ve çılgınlığını simgeler.
(tasavvuf ed.) İlahi aşkı arayan tasavvuf ehlini temsil eder: Mutasavvıf veya tasavvufa meyyal şairler, bülbülü daha geniş manalı bir alegori olarak kullanırlar. Bu istimale göre, bülbül, ilahi aşkla yanan can veya ruhun timsalidir ki, bu dünyanın veyahut ten kafesinin içinde, uzak kaldığı ezeli gül bahçesinin hasreti ile feryat eder (İslam Ansiklopedisi). Dini-tasavvufi edebiyatta çiçekler arasında gülün ayrı bir yeri vardır. Çünkü gül Allah'ın ve Allah'ın birliğinin (vahtedin) remzidir. Hak aşıkları gülün bu özelliğinden ve bülbülün gülle olan ilgisinden dolayı kendilerini bülbül yerine koyarlar (N. Albayrak).

İlgili atasözleri ve anlamları

İçinde "bülbül" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

Bülbülü altın kafese koymuşlar, ah (illede) vatanım! demiş: (atasözünün anlamı) Kişi, gurbette ne denli iyi bir yaşama ortamı bulursa bulsun, yine yurdunu arar, onun özlemini çeker.
Bülbülün çektiği dilinin belası: Düşünülmeden söylediği sözler, yersiz konuşmalar yüzünden insanın başı derde girer.

İçinde "bülbül" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:

Bülbül çanağı gibi: Pek ufak (kase).
Bülbül gibi konuşmak (okumak): (deyiminin anlamı) Kolaylıkla konuşmak, okumak, ispiyon etmek.
Bülbül gibi söylemek (söyletmek): Hiç bir şey saklamadan bildiklerini söylemek: Akşama babamı yemekte bülbül gibi söyletirim (S. Kocagöz).
Bülbül gibi şakımak: Güzel sesle neşeli neşeli konuşmak.
Bülbül kesilmek: Bir etki ya da baskı altında çokça ve hızlı konuşmak.