Çalışma gücünden yoksun, kazancı olmayan yoksul kimselerin barındırıldığı toplumsal bir yardım kuruluşu, bakım yurdu, düşkünler yurdu: Bir adı da "Düşkünler babası"ydı. Bir fakirhane açtı. Orada, elden ayaktan düşmüş olan…

Fahte, alaturka müzikte, en çok beste, ilahi, özellikle peşrev formlarında kullanılan, 20 zamanlı ve 12 vuruşlu bir büyük usul demektir. Fahte-i kebir usulü fahte usulünün ikinci mertebesinden başka bir şey değildir. Asıl usul fa…

Bir şeyi gereği gibi anlamak, bilmek anlamına gelen fıkıh kökünden gelen fakih, İslamiyet'in dini, içtimai, medeni, hukuki ve siyasi bütün ameli hükümlerini şer'i delilleriyle birlikte bilen ve bu alanda söz sahibi olan kims…

Uçlu duruma gelmek. (argo) Vermek, geri vermek, ödemek: "Yıldızı parlayan genç yeteneklerin hevesini kıran muhterem, uçlan bakalım paraları," dedi. (İlgili cümle kaynağı: J. London) Sona ermek, bitmek: Başlanan uçlanır…

Falihayır, iyiye yorulan olgu, uğurlu sayılan şey, hayır belirtisi demektir: Senin hayır duanı bir falihayır addetmiştim. (Tıp Fakültesi mecmuası - 13. cilt) Falihayır saymak: Bir hadiseyi bir işin iyi olacağına dair alamet saym…

Fagot Fagot, ince kıvrık bir boru biçimindeki bakır ağızlığın ucunda çifte kamış bulunan ve uç uca takılı iki ağaç borudan oluşan, perdeli, üflemeli çalgı. Fagot, ahşap nefesli çalgıdır. Fagot, çift kamışlı ve tek parçalı bi…

Materyalizm (maddecilik) Tüm gerçekliği maddeye indirgeyen ve madde dışında herhangi bir tözün varlığını kabul etmeyen öğreti, özdekçilik. Tüm bilinç olgularını, fizyolojik işlevlerin süreçleri olarak değerlendiren öğreti. …

Abdal, Allahü Teala'dan başka dünyadaki her şeyden vazgeçmiş kişidir. Tasavvufta Allah'ın sevgili kulları arasından seçilmiş kırk din büyüklerinin adı. Eskiden tarikatlara bağlı dervişlere verilen ad. Allah'a ulaşma …

Eskiden sarık, bohça kundak, elbise, yorgan yüzü vb. yapımında kullanılan, zemini üzerine açık turuncu ipekle dallı nakışlar işlenen bir çeşit beyaz kumaş: Abani, ipekli kalın bir kumaştır. Geniş desenleri klaptan ve renkli ipekle …

Abaka, bir tür muz elyafından çıkarılan iplik, Manila keneviri. Manila keneviri, liflerinin sağlamlığı ve nem çekici özelliğinin azlığından dolayı yelken bezleri, gemici halatları ve gemici eşyası yapımında kullanılır.

Maatteessüf sözcüğü "Üzülerek belirteyim ki", "ne yazık ki" anlamlarında kullanılır: Bu türkü yeni Türk şiirinin ilk ve maatteessüf son güzel eseridir, çünkü ondan beri bu kadar şevkli, atılışlı, canlı mısralar s…

Öğretim ve eğitim sistemi: En büyük emelim, maarif vekili olarak yurdumun irfanını yükseltmektir. (M. K. Atatürk) Örgütlü öğretim ve eğitimin kamuya sağladığı bilgi. Bilgi ve kültür: "Bakalım ne türlü maariften bahsedebilece…

Şakrak kuşu Şen ve gevrek (ses): Şakrak bir kahkaha. Böyle bir sesle konuşan: Şakrak bir kadın. Şakrak kuşu: İspinozgillerden, başı siyah, boynu kırmızı, kısa ve kalın gagalı, Kuzey Avrupa ve Kuzey Asya'da daha çok …

Tabla üzerinde ufak tefek şeyler satan seyyar satıcı: Tablakar denilen esnaf, sokakta tablalarda perakende kuruyemiş, sabun, limon gibi şeyler satar; bakliyat, arpa, buğday Gaile Pazarı denilen açık geniş bir yerde sergilenirdi. (İ…

Davranışları ve giyinişi gösterişsiz, özentisiz, gelişigüzel olan. Yaşlı, vakarlı adam: Ben bir yandan meslek icabı, bir yandan da herkesçe sevilip sayılan babayani bir adam olarak öteden beri kadın erkek farkı gözetmem. (İlgili c…

Şablon cetvel Şablon, bir şeyi çoğaltmak veya gerektiğinde pratik ve hızlıca yapabilmek amacıyla hazırlanan örnek ya da model. Üzerinde harfler, şekiller ya da simgeler bulunan, genellikle mühendislik ve mimarlık hizmetlerin…

Şahniş şahnişin Şahniş veya şahnişin, şahların oturmalarına layık yer demek olup eski evlerde ikinci ya da daha yüksek kattaki odanın sokağa ya da avluya doğru bakan tarafında üç yanı pencereli olarak yapılan çıkma, cumba. Örn…

Kabare Kabare, özellikle atraksiyon ve revü gösterileri yapılan eğlence yeri gece kulübü. Meyhane. Kabare şarkısı: Sanat değeri olmayan piyasa şarkısı. Kabare tiyatrosu: Genellikle güncel, politik, toplumsal konuları …

Jest yapmak Genellikle yerinde yapılan ve beğenilen davranış. Konuşurken ya da herhangi bir davranışta bulunurken el, kol ve başla yapılan kişiye özgü, anlamlı davranış: Ağır ve asil jestlerindeki manaya dikkat ediyordu. Be…

Optimizm (Latince, Fransızca) Her şeyi iyi yönünden alma sistemi, iyimserlik. (felsefe) İyimserlik. "Her şey olması gerektiği gibiyken yeterlidir" felsefesi. Örneğin: Pollyanna önemli bir örnektir bu konuda. kayn…

Etkileme durumunda olmayan, etki alma durumunda olan, münfail. Etkin karşıtı. Olayların gidişini etkilemek ve denetlemek için hiçbir çaba göstermeyen kişi. Edilgin içgüdü : Amacı edilgin olan içgüdü. Edilgin öğretme : Eğitim…

Giysi için kumaş biçen, prova yapan, parçaları patrona göre ayarlayan, işçilere iş dağıtımı yapan usta. Kesim ustası. Makastar, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde, konfeksiyon ürünleri imalatında kumaş ve yardımcı malzem…

Laklakiyat, boş lakırdılar, değersiz ve saçma sapan sözler, havadan sudan konuşmak, çene çalmak: Büyüklerimiz kahvehanelerde bir takım laklakiyat ile, küçüklerimiz mahalle aralarında ceviz ve kaydırak oyunlarıyla beyhude vakit geçir…