Sınırları herhangi bir özelliğe göre belirlenmiş yer, bölge: Mıntıka komutanlarının başlıca görevleri bulundukları mıntıkanın asayişini temin etmek ve asayişle ilgili hadiseleri hemen fırka kumandanlığına bildirerek gerekli tedbirle…

Mıh ile mıhlamak Mıhla tutturmak, çakmak, çivilemek. (mecazi) Birini ya da bir şeyi bir yerden ayrılmaz duruma getirmek, sabitlemek: Bakışlarının ağırlığı o kadar fazlaydı ki beni oturduğum yere mıhladı. Kuyumculukta, değe…

Mıh Büyükçe çivi, enser: "Mıh" çivinin daha büyüğüne verilen addır. Yer etmek, çakılı olmak manalarını taşır. Sevgilinin adının "mıh" gibi akılda tutulması, kuvvetle yer etmiş, kalıcı bir sevgiyi hatırlatı…

Mıcır, mucur Yol yapımında kullanılan küçük taş parçaları ( Mıcır ve mucur aynı şeydir). Kömür kırıntısı, mucur. Bir şeyin işe yaramayan bölümü. Mıcırlı yol: Mıcır serpilmiş, bazen de ziftlenmiş ancak sıkıştırılmamış y…

Mezura Terzilikte ölçü almak için kullanılan, genellikle 1,5 metre uzunluğunda şerit metre. Mezura, genellikle sarı zemin üzerinde siyah rakam ve çizgilerden oluşur ve beden ölçülerini kolaylıkla almak için esnek naylon malzem…

Mezuniyet Bir okulu bitirerek diploma almış (kimse): 1988 yılında Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun oldu. İzinli. Yetkili, yetkilendirilmiş: Bunu yapmaya mezun değilim. Mezun olmak : (Okulu) Bitirmek. Y…

Mezra Ekime elverişli, ekilecek tarla veya yer: Arapça'da zerre “tohum”, ziraat “tohum saçma”, mezra “tohum atılan (ekilen-dikilen) yer” anlamına gelmektedir. (İlgili cümle kaynağı: E. Tekbaş) Köyden küçük yerleşme birim…

Adı geçen, anılan, sözü edilen, zikredilen, zikrolunan: Mezkur ayetler ve meallerinde, imanlarımızın gereği nefis muhasebesi yapmaya çağrılmakta, Allah'ı unuttukları için kötü akıbete uğrayanların durumuna düşmememiz konusunda u…

Bir kişi ya da nesneyi benzerlerinden üstün kılan nitelik: Sendeki her meziyet, her kabiliyet, her güzellik Rabbin tarafından verilen birer nimettir. Böyle söylersen, meziyeti nefsine vererek övünmekten de, nimeti yok sayarak nankör…

Mezgit Mezgitgillerden, yeşilimtırak sincabi renkte, orta boyda, eti oldukça lezzetli ve beğenilen bir balık, mezit, tavuk balığı. Mezgit Karadeniz ve Marmara Denizinde çok yaygındır, ama diğer denizlerimizde az rastlanır. Ort…

Mezgeldek kuşu Mezgeldek (zooloji) toygillerden, 45 - 50 cm boyunda, sırtı sarımtırak kahverengi, esmer, benekli, karnı beyazımsı, boynu siyah, Avrupa ve Asya'da yaşayan göçücü bir kuş, küçük toy kuşu.

Katmak, karıştırmak, bir şeyi diğerine katmak, birbirine karıştırmak: Üniversite kurumsallaşana kadar, öğretmen okuluyla üniversiteyi mezcetmek (birleştirmek) lazımdır (İlgili cümle kaynağı: H. Ertuğrul). Geçmişin bilgileriyle kendi…

Mezbaha - kesimhane Etleri yenen hayvanların tüketim amacıyla kesilip derilerinin yüzüldüğü yer, kesimhane, salhane. Kasaplık hayvanların kesiminin ve kesimi takiben etlerin ve sakatatların soğuk depoda muhafazasının yapıldığı…

Mezat, açık artırma Artırma yoluyla yapılan satış, açık artırma: Damla küpelerini de kaynanam bir sultanın mezatından satın almış. (İlgili cümle kaynağı: Füruzan) Bir malın satışında alıcılar arasında fiyat artırma yarışına …

Eğilimli, eğimli, yatkın: Mizaha meyyal mizacının da tesiriyle bilgilerin kaydında biraz mübalağalı davranmıştır... Çok istekli, düşkün: Her yeri geldiğinde ifade edildiği gibi kalp, dünya sevgisine meyyal olup kendiliğinden başka…

Üzgün, kederli: Lakin artık meyus ve azap içinde değilim. (S. Ayverdi) Umutsuz, kara düşünceli, karamsar. Meyus etmek: Üzmek: "Müsteşar yanında böyle kalmak onu meyus ediyordu." (M. Ş. Esendal) Meyus olmak: Üzgün …

Eğilmek. Gönül vermek: Zira, biliyorsunuz ki dünyaya fazla meyletmek iyi değildir. (İlgili cümle kaynağı: M. S. Hekim) Yönelmek: Kişiler yaratılışları, akıl ve mantıki düşünme gücü itibarıyla kötülükten çok iyiliğe meyletmek mezi…

Eğiklik, akıntı, eğim: Oturduğumuz apartmanın önünde bir meyil var; kıpkırmızı yaban laleleri, müthiş bir şey. (E. Çaykara) (mecazi) Gönül verme, ilgi gösterme, eğilim: "-En önemli mesele şu: Senin gönlünde de ona karşı bir …

Meydan sazı Meydan saz, üçer üçer çekilmiş on iki teli olup bağlama ailesindeki halk sazlarının en büyüğüdür. Meydan sazı meydanlarda yani aşıklar meydanında çokça çalındığı için bu adı almıştır. Bir diğer adı da onikitelli…

Tekkelerde sema alanında dönen dervişlerin hareketlerini düzenleyen, çarpışmasını önleyen, böylece Mevlevi zikrini düzenleyen tarikat adamı: Onlar acı yavan, kuru soğan, birkaç lokma yerken meydancı derviş kandilleri çifter çifter …

Ak ve esmer meyane Meyane, çorba vb. yiyeceklere lezzet kazandırmak için un ve yağla yapılan sos: Unu tereyağında rengi beyaz kalacak şekilde çok hafif ateşte çevirirseniz, "ak meyane" yapmış olursunuz ki, buna biraz…

Meyan kökü Meyan kökü, Türkiye'de çok yetişen iki çenekli kapalı tohumlulardan, toprak altında kalan bölümü tatlımsı olup bazı besin maddelerinin yapımında ve hekimlikte kullanılan, baklagillerden, çok yıllık, 1 - 2 m boyu…

Meyan Balı Meyan kökünden elde edilen şurup. Anadolu’da bu kökten şerbet yapılarak içilir. Meyan kökü şerbetinin yoğunlaştırılmasıyla elde edilen kıvamlı bal. Üç yıllık köklerinden elde edilen meyan balı, koyu renkli toz, çu…

Meyan kökü. Bkz. meyan kökü → "Bu arada" anlamında kullanılan bu meyanda sözünde geçer: Bu meyanda, milletin sınırlarının genişletilmesi işlevi gören adalet ve kalkınma kavramları ön plana çıkmaktadır. (örnek cümle) Ara…

Mey Şarap. (edebiyat) Divan şiirinde sevgilinin dudağı, yanağı, sevgiliye kavuşmaktan duyulan derin coşkunluk, insana ölümsüzlük veren su, iksir, insanı mutluluğa götüren bir içki, ilahi şarap: Aşk, ateş olmuş dökülmüştür n…

Biçimli, düzgün, oranlı, uyumlu: Kasaba pazarında çekik ayrı gözlü, uzun çehreli, mevzun ve mütenasip endamlı bir zümre gördüm. Simalarında kolaylıkla teşhis edilebilir bir asalet vardı. Pazarlık etmeleri, konuşmaları, tebessümleri…

Konu olan, konuşulan, sözü edilen, söz konusu, konuşulan anın konusu (birleşik yazılır): Liyakat sahibi olmayanlar vazife almasınlar efendim, burada şerefimiz mevzubahis, istikbalimiz mevzubahis. (H. Alptekin) Mevzubahis etmek: …

Ele alınan, incelenen, üzerinde durulan mesele, konu: Edebiyatımızda yalnızca bu mevzu üzerinde yazılmış müstakil manzumeler de vardır. (İlgili cümle kaynağı: M. Balıbey) Yürürlüğe konmuş, yürürlükte olan, geçerli: Gerçekten "…

Mevzi Yer, konum, mevki. (askeri terim) Savaş sırasında savunmayla görevli bir birliğin tuttuğu, savaşmak için hazırladığı ve hazırlandığı yer: Bu bir başarı sayılabilirdi, çünkü Rusların tahkim ettikleri ve kısmen hazırlad…

Hayatı sona ermiş olan, artık yaşamıyor olan, ölmüş kimse, ölü. Örnek cümleler: Ölüm bitmek, yitmek, hiç doğmamak, ebediyen yok olmak demektir. Azrail öldürmez bizleri mevta kılar yani Allah'a, o tek sığınacağımız merciye götürü…

Belgeye dayanan, doğru, doğruluğuna güvenilen, sağlam: Şöyle ki, devlet başkanı, yaptığı araştırma sonucunda, kendisine imza için sunulan kararnamenin mevsuk olmadığını tespit ederse, kararnameyi imzalamayı reddetmek zorundadır. (İl…

Yer, konum, mahal: Bu avlu kare şeklinde, yüksekte ve yöreyi tepeden gören bir mevkide imiş. Üst derecede bir görevlinin çalıştığı yer, makam, orun: Yüce mevkiler elde etsen bile yine de kaybetmek korkusundan can çekişirsin. (Mevl…

İhsan, bağış, lütuf, vergi: Hallere gelince onlar, tamamen İlahi mevhibeler, Rabbani bağışlardır (N. F. Kısakürek). Çünkü sen bana bir sürü mevhibeler tahsis ettin, fazlını ulaştırdın. (A. Er-Rıfai) Mevhibe-i ilahiye: Allah'ı…

Gerçek olmayıp kuruntuya dayanan, var sanılan, var diye düşünülen, sanal: Dövülmeden ağlamayalım. İnsanın bu dünyada keyfini kaçıranların çoğu mevhum tehlikelerdir. Yani aslında var olmadığı halde, var olduğu vehmedilen, zannedilen …

Mevduat Mevduat, istenildiğinde ya da önceden belirlenmiş bir süre sonunda çekilmek üzere bankalara belirli bir faiz karşılığı beklentisiyle veya faiz karşılığı beklenmeden örneğin sadece güvende olması amacıyla yatırılan para…

Emanet edilmiş, verilmiş, bırakılmış: Hayatınıza gelince o bizim namus-ı askerimize mevdudur (Belleten). Şark vilayetlerinin asayişi ve emniyeti de jandarmaya mevdu bulunuyor (Ş. Kaya). O, sade ve samimi olmanın sırrını yakalamış, k…

Var olan, bulunan: Burada mevcut olan herkes. Birey toplamı, bir topluluğu oluşturan kişilerin tümü: Sınıf mevcudu. Mevcut olmak : Var olmak, bulunmak. Mevcut raporu : (askeri terim) Tümen ya da daha büyük bir birlik tarafın…

(isim) Mevcut olma durumu, varlık: Mevcudat, mevcudiyet her ne var ise, Allahü Zülcelal'in var ettiği, yarattığı şeylerdir. (M. S. Hekim) (felsefe) Varoluş: Mevcudiyet metafiziği, bu noktada söz konusu mevcudiyetlerin veya v…

Varlıklar, var olan şeyler: Bütün bu mevcudat acizdir, zayıftır, güçsüzdür ama nihayetsiz bir kudretin emrine girince, O'ndan (c.c.) emir alınca, O'na bağlanıp O'nun gücüne dayanınca kendinden beklenmeyen işleri görür. …

(tarih) Osmanlı Devleti'nde görev yapan yüksek dereceli ilim adamları. (tarih) Sahibi tarafından azat edildikten sonra onunla arasında bir bağlılık ve bağımlılık ilişkisi kurulan, sahibinin kabilesinin hayali akrabası olarak…

MeV (fizik) milyon elektronvoltun kısa yazılışıdır. 1.02 MeV'in üzerindeki enerjilere sahip fotonlar çekirdeğin elektromanyetik alanının etkisinde bir elektron ve bir pozitrona dönüşebilir. (İlgili cümle kaynağı: M. Karpuzcu) …

Ölen bir kimseden kalan eşya ve mallar, bırakıt: Tereke veya diğer ismiyle metrukat, ölen şahısların geriye bıraktıkları malların "kassam" tarafından varisler arasında taksim edildiğini gösteren kadı defterleridir. (İlgil…