Ambargo Askeri, siyasal ya da ekonomik nedenlerle herhangi bir malın serbestçe taşınmasını, alım satımını engelleyici önlemlere verilen genel ad. Bir devletçe başka bir devletin taşınmazlarına, genellikle gemilerine ya da ka…

Çapanoğlu (mecazi) , başa dert olacak ve ortaya çıktığında üzerine gidilemeyecek ya da kolay kolay alt edilemeyecek ölçüde karışık sorun ya da durum demektir: Fazla kurcalama, altından bir çapanoğlu çıkar! Çapanoğlunun abdest suy…

Çantada keklik deyimi, elde edilmiş sayılan, ele geçirilmesi kolay, elde edileceğine kesinlikle inanılan şeyler için söylenir: "Oooh, bu iş çantada keklik, yaşasın. Allah'ım garip ve fakir kuşun yuvasını sen yapıyormuşsun, …

Yüz, surat: Benzinde bir uçukluk, kalbinde bir durgunluk vardı. (Ş. Halıcı) Yüzün rengi: Yatağına uzanmış, benzi sapsarı, ama gözlerinde olgunluğun, vefakârlığın ve teslimiyetin kıvılcımlarını saçan gencecik bir hanım. (H. Ertuğrul…

Ceviz (botanik) Cevizgiller familyasının örnek bitkisi olan, uzun ömürlü, gövdesi kalın, kerestesi değerli, Türkiye'de çok yetişen, mobilyacılıkta ve teknik işlerde kullanılan ağaç cinsi ve bunun yağlı, nişastalı yemişi, …

Cepte cep Giysinin uygun kısımlarına içten ya da dıştan parça eklenerek yapılmış öteberi konulacak yer: İç cebinden çıkardığı yüzlüğü pantolon cebine koydu. (Y. Atılgan) Cep telefonu: Sonra beni cepten aradı, hemen gel dedi. (M. S…

Beyin Kafatasının içinde yer alan, birbirine yapışık iki çeyrek küre biçiminde, girintili çıkıntılı, beyazımtırak ve yumuşakça bir sinir kütlesinden oluşan; düşünceyi, hafızayı, duyguları ve aktiviteyi kontrol eden duyum ve bilinç…

Boyutları benzerlerinden daha fazla olan: Büyük masa. Büyük halı. Büyük beden. Yaşça ileri, yaşı yüksek, yaşlı: Büyük oğul. Benden üç yaş büyüktür. Niceliği çok olan: Son ihracat işinden büyük servet yapmış diyorlar. Büyük kalaba…

Bostan korkuluğu Sebze bahçesi: Bostanda mısır ile kabak ekiliydi (G. Karahan). Bostanda, pırasa, soğan ve sarımsak ekiliydi. (M. Kömür) Kavun, karpuz tarlası, bük: Bostan kelimesi Farsça'da ve oradan Divan şiirimize geçm…

Boğaz Boynun ön bölümü ve bu bölümü oluşturan organlar (gırtlak, kaslar, yemek borusu ve soluk borusu vb.): Adam, boğazını yırtarcasına bağırıyor. Yediklerim boğazımda kaldı. Boğazım şişti. Herhangi bir şeyin ağzına yakın olup gene…

Beş sayısı Beş ile ilgili deyimler ve anlamları İçinde "beş" kelimesi (beş sayısı) geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler: Beş aşağı beş yukarı : Aşağı yukarı, yaklaşık olarak ( → Üç aşağı beş yukarı): …

İçine girecek şeyden çok büyük ya da geniş olan, gerekenden geniş olan; dar karşıtı: Yirmi yaşındaki gibi bol tişört ve bol pantolon. (S. Uyumaz) İstenilenden, beklenilenden, olağandan ya da alışılandan çok, kıt karşıtı: Bol para, …

Osman Bey (B. Özçivit) Varlıklı, zengin ve ileri gelen. Oymak, beylik ya da küçük devlet başkanı: Osman Bey. Orhan Bey. Aydınoğlu Umur Bey. Karaman Beyi. İskambil kağıtlarında birli, as: Maça beyi. Erkek adlarından sonra getiril…

Bülbül ve Gül (zooloji) Ötücü kuşlar takımının sinekkapangiller familyasından olan, sesinin ve ötüşünün güzelliyle tanınan küçük bir kuş türü. (mecazi) Sesi çok güzel olan kimse: Duyduğuma göre ses kraliçesi seçilmiş. Gülha…

Bir sayısı İçinde "bir" kelimesi (bir sayısı) geçen deyimler ve açıklamaları: Bir ağızdan : (Ağızdan ses çıkarmak anlamını veren eylemlerin belirteci olur) Hep birlikte: Bir ağızdan türkü söylediler. Bir alan piş…

Bin ile ilgili deyimler ve anlamları İçinde "bin" kelimesi (bin sayısı) geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler: Bin bela : Büyük bir güçlükle: Evin beş kat merdivenini bin bela çıkar. (A. Bezirci) Bin beter : …

Berber Berber, insanların saç kesimi, sakal tıraşı ve genel kişisel bakım ihtiyaçlarını karşılayan kişidir. Genellikle erkeklerin saç ve sakal tıraşını yaparken, bazı berberler cilt bakımı ve kaş şekillendirme gibi hizmetler de suna…

Askeri boru Uçları açık, uzun ve dar, içi boş silindirik nesne. Nefesle çalınan perdesiz maden çalgı, borazan: Bu bando takımında çok iyi nota bilen, boru ve nefesli müzik aletleri çalan kişiler vardı. (K. Arı) (botanik) Bitişik…

"Berhudar Ol Evladım" Orhan Gencebay Berhudar farsça kökenli bir sözcük olup, "olmak" eylemiyle birlikte kullanıldığında "mutlu" anlamına gelir. Berhudar ol, yaşlıların gençlere hitaben söylediği…

Burun Yüzün, ağızla gözler arasında yer alan, soluk alıp vermeyi ve koku almayı sağlayan iki delikli, çıkıntılı bölümü: Her nedense kötü kötü kokular geliyordu burnuna (N. Cumalı). Bir şeyin, biçim bakımından buruna benzeyen,…