Has Oda Gümüş tahtta altın sanduka içinde Efendimiz'in Hırka-i Saadeti Peygamber Efendimize ait bazı Kutsal Emanetlerin ve tahta geçecek şehzadenin ilk olarak oturduğu gümüş kaplamalı bir tahtın yer aldığı, içine üst tarafında …

Haslet, doğuştan gelen huy, yaratılıştan gelen özellik demektir: Cesaret, askerlikte kahramanlığı doğuran haslettir (M. K. İmer). Temizlik insanî bir haslettir (Vakıflar Dergisi). İyilik ise, mükâfat ve mücazat gibi bir karşılık bek…

Hasır dokuma halı Saz ya da kabuk, yaprak gibi bir bitki maddesinden yapılan ve genellikle taban örtüsü olarak kullanılan bir tür örgü: Yere hasır sermek. Tamamı ya da bir bölümü böyle bir örgüden yapılmış olan: Hasır halı, …

Hasılı, "sözün kısası", "sonuç olarak", "kısacası", "senin anlayacağın" gibi anlamlara gelmektedir ve genellikle önceki ifadeleri özetleyen ifadeden önce kullanılır. Örneğin: O, ölümün, dirimi…

Hasıla, elde edilen kazanç veya bir işten elde edilen sonuç demektir. Gayrisafi milli hasıla, bir ulusal ekonomide, belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) yaratılan her türlü mal ve hizmetin yaratıldığı andaki fiyatları ile fiyatl…

Olmuş, ortaya çıkmış, meydana gelmiş olan (â ile yazıldığında). Yeni başak tutmaya başlamış yeşil (a ile yazıldığında). Hasıl etmek : Meydana getirmek, yaratmak, oluşturmak, ortaya çıkarmak. Hasıl olmak : Ortaya çıkmak, türem…

Dolayısıyla, nedeniyle, ondan ötürü, o nedenle gibi anlamlara gelmektedir: Yakını olması hasebiyle bütün sırlarını biliyordu (derleme cümle). Hanedanın en büyüğü olmam hasebiyle de padişahlık davasındayım (Y. Bahadıroğlu). Felsefe, …

Hasep, kişisel ya da soydan gelen özellikler, nitelikler: Kişinin hasebi ahlakıdır. Kişinin kendine mahsus olan ve kendi hasletlerinden doğan değeri: Hz. Ali ilk Müslüman olanlardandı. Başından beri hep Rasulullah ile birlikte olm…

Sonucunda Allah rızasını dolayısıyla sevap kazandıran ameller: Çok hasenat yapmak kimseyi aldatmasın. Gerçek yiğitlik hasenat işlemenin yanında iyiliklerin ecrini korumayı ve onları zayi etmemeyi de becerebilmektir. (İlgili cümle k…

Hardal (botanik) Turpgillerden, 100-150 cm boylanan, sarı çiçekli, acı ve deriyi yakıcı özellikte olan, tohumu hekimlikte idrar söktürücü, kusturucu vb. olarak kullanılan iki ayrı bitki türünün (beyaz hardal, siyah hardal) o…

Çıkar gütmeden, karşılık beklemeden, gönüllü olarak yapılan, karşılıksız: Bu sırra ermenin yolu, samimi bir niyetle yola çıkmak, öncesini ve sonrasını hesap etmeden, Allah için müminlere kucak açmak, onlara hesaplıca değil hasbice …

Karşılıklı konuşma, söyleşi, karşılıklı konuşarak dertleşme, halleşme, yarenlik; eş anlamı sohbet: Çeşitli işler yapmış, çeşitli olaylar görmüş geçirmiş tecrübe sahibi kişilerle hasbihal, sohbet ve karşılıklı konuşmak bir nevi istiş…

Osmanlılarda, saray sınırları içinde bulunan bahçe ve bostanlar. Hasbahçe bostancıları : (tarih) Osmanlı sarayındaki bağ ve bahçelere bakan bostancı ocağı görevlilerine verilen ad. Hasbahçe ocağı : (tarih) Hasbahçeden sorumlu …

Hasat Ürün kaldırma, ekin biçme: Hasadı kaldırana kadar ırgatlar gibi çalıştılar, baştan ayağa tere battılar! Biçilmiş ekin: Ama emekleri boşa gitmemişti, hasat umduklarından da bereketliydi. Ekin biçme zamanı: Hasattan son…

Has külçe altın Belli bir şeye ait, özgü; mahsus eş anlamı: Ona has bir çözüm. Katışıksız, saf, iyi cins olan: Has ekmek. (Osmanlılarda) Hükümdara ait olan: Has oda. (tarih) Osmanlı devletinin dirlik sisteminde, yüksek kı…

Hartuç, eskiden topa merminin arkasından sürülen bezden, kartondan yapılan barut kesesi ya da metalden yapılan kovana verilen isimdir. Sevk barutu, genellikle topçu silahlarında çeşitli tip ve miktarda (kovanlı hartuç veya keseli ha…

Hartama ile kaplanmış bir Doğu Karadeniz evi Doğu Karadeniz bölgesi evlerinde yaygın olan, 3 mm - 2 cm kalınlıkta yarılan çıralı ağaçların kirişler üzerine kaplanmasıyla yapılan ahşap çatı örgüsü. Bu örtüyü yapmak üzere yarı…

Harpuşta tuğlası Harpuşta, açık havadaki duvarların üstünü örterek yağmur ve kar sularını yanlara akıtan eğik ya da yuvarlak olan bir tür küçük çatı bölümü, duvar semeri. İki yandan ve üstten iklimsel etkilere açık bir duvarı …

Harmonyum Harmonyum, dış görünüşü piyanoya benzeyen, körüğü ayakla işletilen küçük org, armonyum. Hem ud çalar hem de mektepte Süryanilerden kalma bir armonyum üzerinde tek sesli müzik yapardı (E. İlyasoğlu). Bu arada müziği s…

Harman etmek, birçok çeşitten birer parça alıp yeni bir bileşim oluşturmak: Tütünü harmanlamak. Harmanda olduğu gibi bir çember üzerinde dönüp dolaşmak, harman çevirmek. (denizcilik) (Gemi) Az bir dümen açısıyla büyük bir eğri ç…

Harmandalı Harmandalı Ege bölgesinde kendine özgü müzik eşliğinde, yiğit ve kabadayı çalımıyla, erkeklerce oynanan zeybek türü. Tüm Ege'nin sembolü haline gelen "Harmandalı Zeybeği", Aydın'da, İzmir'de, M…

Harelenme Bir plağa ses kaydı yapılırken, çok alçak frekanslı bir modülasyondan ileri gelen ve plağın yüzeyinde parlak, dalgalı çizgiler biçiminde ortaya çıkan kayıt hatası. Klişelerin tam eğimleri iyi olmadığı zaman, üç ya …

Hareli kumaş Bazı eşya ve canlılar üzerinde dalgalanır gibi görünen ince parlak çizgiler meneviş, dalgır. Kumaş, kağıt ve demir üstüne verilen dalgalı çizgiler ki damar damar görünür. Demirleri tavlayarak satıhlarında husule …

Beyaz haseki küpesi çiçeği Haseki Küpesi, küpeçiçeğigillerden, kırmızı, mavi, eflatun, pembe, sarı ve beyaz gibi oldukça çeşitli renklerde güzel çiçekler açan ve ılıman iklimlerde yetişen ve yaklaşık 100 türü bulunan çok yıllı…

Harbe, eski savaşlarda kullanılan kısa mızrak: Demir zırhlara bürünmüş askerlerin ellerinde birer harbe vardı (örnek cümle). Harbeci : (tarih) Savaşta harbe kullanan kimse. Osmanlı devletinde, Yeniçeri ocağına bağlı olup sadra…

Haraza (alaza) taşı (argo) Ağız kavgası. Sığırın, öküzün ya da 7 - 8 yaş üstü ineğin öd kesesinden çıkan ve halk arasında sarılığa ve kansere iyi geldiği bilinen ancak henüz bilimsel olarak ispatlanmamış olan safra kesesi t…

Haseki Sultanlarından Hürrem Sultan (tarih) Osmanlı Devleti'nde saraydaki silahlı koruyuculara verilen unvan. Osmanlı sarayında padişahın gözdesi olan cariye. Osmanlı Devleti'nde, bir görevde eskimiş olan kimselere…

Haraşo şapka Haraşo, bütün ilmekleri yüzden veya tersten atılan şiş örgüsü türü: Haraşo örgü tekniği ile örülen lif daha kabarık olur ve vücudun daha derinden temizlenmesini sağlamaktadır. (E. Gürsoy) (argo) Rusça "güz…

Araç motor suyu sıcaklığını gösteren hararet göstergesi Sıcaklık, ateş. Susama, susuzluk. (mecazi) Coşkunluk, ateşlilik, ateş: Hararetle son cümlelerini hazırladı. (A. H. Tanpınar) Hararet ile ilgili deyimler ve anlamla…