Yer değiştirebilen, oynar, devingen, hareketli: Fakat hareket var olmak için, en basit bir müşahede ile anlıyoruz ki, evvela bir muharrik yani hareket ettiren, sonra da bir müteharrik yani hareket eden var olmak lazımdır. İşleyen,…

Tahammül eden, katlanan, dayanıklı, götürümlü: Başına gelen bela ve musibetler karşısında mütehammil bir yapısı vardı (Ümit Kesmez). Askerliğe vücudu mütehammil olmayanları hiçbir vakit kanun silah altına davet etmez (İlgili cümle k…

Ufak tefek masraflar için ayrılan para: Maaşından başka yüz kuruş müteferrikası vardır. (Ş. Sami) Hesapta olmayan çeşitli masraflar için ayrılmış para. Güvenlik kuruluşlarında şüpheli kimselerin ilgili yerlere gönderilmek için ge…

Birbirinden ayrılmış, ayrı ayrı, dağılmış, dağınık: Birbirinden müteferrik bu kadar akvamı, aynı milliyetin altında tutan İslam'ı, temelinden sallayacak zelzele kavmiyettir. (örnek cümle) Çeşitli, muhtelif: Geri kalanda mütefe…

İslam düşünce tarihinin en büyük mütefekkirlerinden İbn-i Sina Genel sorunlar ve konular üzerine, yeni ve kendine özgü düşünceleri olan, fikir üreten kimse, düşünür. Mütefekkir, derin düşünebilen, doğru düşünebilen, düşünmey…

Üzülmüş, üzüntülü: Anneler müteessir olurken çocuklar da müteessir olur, anneler ağlarken çocuklar da ağlarlar, sebebini anlamadan, akıl bile erdirmeden ağlar, müteessir olurlar. (İlgili cümle kaynağı: Şehbal Derya Acar) Etkilenmi…

Üzülen, üzüntü duyan, kederlenen, esef eden: Rabbine karşı sorumluluklarını tam manasıyla yapmadığın için öyle müteessif, öyle mükedder ve öylesine perişansın ki. İşlemiş olduğun her günahı hatırlatmak ve gizlediğin her sırrı açığa…

Tedavülde bulunan, geçer, elden ele gezen (para). Elde dönen, döner (sermaye). Mütedavil sermaye : Sermaye, sabit ve mütedavil olmak üzere ikiye ayrılır. Mütedavil sermaye, bir kullanılışta harcanan sermayedir. Ham madde stokl…

Bir şeye dair, bir şey ile ilgili, ilişkin, -e ait, -e dair: Yavuz'dan da, Anadolu'da istediği sancakların kendisine verileceğine, dahili işlerine müdahale edilmeyeceğine mütedair bir senet aldı (İlgili cümle kaynağı: N. Kem…

Bir cinsten, aynı cinsten, bir türden olan, türdeş, hemcins: Bu millet etnik bakımdan mütecanis değildi ancak yeri geldiğinde öyle bir mütecanis oluyordu ki... (örnek cümle) Birbirine benzer karaktere ve yapıya sahip parça veya biri…

Gülümseyen, tebessüm eden, güleç: Asık suratlı olmayın, mütebessim, gülümser bir simaya sahip olun. Çünkü Efendimiz (sav) öyleydi ve bizden de mütebessim bir çehreye sahip olmamızı isterdi (Asım Şark). Her işte muvaffak olmak için b…

Geriye kalan, artan: Kardeş, sen ancak o düşünceden, o ruhtan ibaretsin. Mütebaki varlığın bakımındansa kemik ve deriden başka bir şey değilsin (Mesnevi tercümesinden). Bir tekke şeyhi sıfatıyla, Bursa'dan ayrılıp Alaşehir'e…

İlişkin, ilgili, alakalı: Dünyayla veya ahiretle müteallik ne hakkım geçmişse helal olsun. Sana kırgın değilim oğul, kırgın olamam... (örnek cümle) Dair, bağlı: Çünkü imana müteallik meseleler, nazari de olsa inanılması, öylece ka…

Arkadan gelen, ardı sıra gelen, takip eden, ardıl: Misallerde görüldüğü gibi Hz. Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem), herhangi bir vesile ile ayeti okumasını müteakip, ayet hakkında bir açıklamada bulunuyordu. -den sonra: Olay…

Müteahhit Özellikle inşaat sektöründe sıkça geçen müteahhit kelimesinin anlamı, bir inşaat projesini yapmayı yasal olarak taahhüt eden (üstlenen) kişi, kurum veya kuruluştur. Yüklenici olarak da geçer. Başkası için yapı ve t…

Çok, birçok, birden fazla: Necip Fazıl Bey müteaddit defalar buraya gelip, benden bu eseri, mecmuası için istedi (S. Ayverdi). Bir medeniyet, müteaddit milletlerin müşterek malıdır. Çünkü her medeniyeti, sahipleri olan müteaddit mil…

Savaşan iki tarafın isteğiyle, çarpışmanın belli bir süre için kesilmesi, silahların terk edilmesi, ateşkes. Savaş durumunu muhafaza etmelerine rağmen, savaşan iki ya da daha fazla devlet arasında ateşkesin sağlanması. Mütareke, s…