Mala, yiyeceğe ve içeceğe doymak bilmemek, gözü doymazlık, açgözlülük: Sende bu âlemin güzelliğine tamah etmektesin de bu tamah, o ebedî âlemin güzelliğine perde oluyor. İyi bil ki tamah seni kör eder... (Mesnevi) Tamah etmek : A…

Odun talaşı Talaş, testereyle kesilen ya da rende, törpü, torna gibi araç ve tezgahlarda işlenen bir malzemeden dökülen kırıntı ve tozlardır.

Takunya Genellikle hamam gibi ıslak tabanlı yerlerde giyilen, yüksek tabanlı ancak bir benzeri olan nalından daha alçak, ağaçtan yapılmış bir tür terlik. Örnek cümle: Bazen, Hatice Sultan'ın, takunyalarını takırdatarak dol…

İstenen sonuca ulaşmak amacıyla izlenen yol, kullanılan yöntemlerin tümü: Koç takıma taktik verdi. (askeri terim) Çeşitli savaş araçlarını belli bir sonuca ulaşmak amacıyla etkili bir biçimde birleştirerek ve kullanarak bir kara,…

Şüphe Zihnin bir şey için kesin yargıya varamayıp duraksaması: İyi bir güven sağladıktan sonra ise muhatabına zihin karıştırıcı ve şüphe oluşturucu sorular sormaya başlarlardı. Böylece onu dini inançları konusunda şüpheye düş…

Sert bir şut ve gol (Zlatan Ibrahimovic) Şut (veya şut çekmek), futbolda bir oyuncunun rakip takımın kalesine yakın bir noktadayken, gol atmak için var gücüyle topa yaptığı sert ve hızlı ayak vuruşudur. Örnek cümle: O kadar g…

Şömine Şömine, evlerin salonlarında bulunan, içinde ateş yakılan, genellikle duvar kenarında tuğla veya taştan yapılan, önü açık ve bacası olan bir tür ocaktır. Örnek cümle: Pencerenizin önüne oturup, şöminede çıtırdayan odunlar…

Şnorkel Başı su altında tutarak yüzmeyi sağlayan "J" şekilli nefes alma borusu. Şnorkelin bir ucu, şnorkel kullananın ağzındadır, diğer ucu da su yüzeyinden yukarı çıkar. Şnorkeller büyük derinliklerde nefes desteği…

Şiraze Kitapların kapağa bağlandıkları yerin iki ucunda, ibrişimden örülen, sayfaları düzgün tutmaya yarayan ince şerit: "Şiraze, kitabın sayfalarını bir arada tutan kumaş parçasıdır. Şiraze dağılırsa kitap dağılır. Şira…

Şekil verilmiş şimşir ağaçları Şimşir, şimşirgillerden, yapraklarını hiç dökmeyen ve her mevsim yeşil kalan, taşlık ve çorak bölgelerde kendiliğinden yetiştiği gibi, bahçelerde süs bitkisi olarak da yetiştirilen çalı şeklinde…

Şilte yatak Üstünde oturulan ya da yatılan içi yün veya pamukla doldurulmuş ve yüz geçirilmemiş döşek: Karyola sayısının yetmediği durumlarda, bir kaç şilte üst üste konarak yer yatakları hazırlanırdı. (İlgili cümle kaynağı: …

Kendi kendimize verdiğimiz bir şilt örneği Şilt, aslı kalkan demek olup bir tahtaya çakılmış olarak spor yarışmalarında kazananlara ya da onurlandırılmak istenen bir kimseye teşvik edici bir armağan olarak verilen, üstüne gere…

Şilep (denizcilik) Genellikle ambalajlı kuru yüklerin taşındığı bir kargo gemisi türü: İki şilep geçti denizi yararcasına, biri Karadeniz'e, diğeri Ege'ye doğru, süzülerek gittiler... (İlgili cümle kaynağı: R. Karaça…

Şile bezi bluz Şile, ballıbabagillerden, küçük yapraklı, güzel kokulu bir saksı bitkisi olan mercanköşkün bir diğer adı. İstanbul'un bir ilçesi. Şile bezi : Eskiden el tezgahlarında günümüzde ise makinelerde dokunan,…

Şike yapmak Maddi bir çıkar karşılığı bir spor karşılaşmasının doğal sonucunu değiştirmek için yapılan anlaşma ve bu yapılan anlaşma neticesinde hileli spor karşılaşması yapma: Ülkenin en sevilen futbolcularından biriyken, gı…

Şifonyer Şifonyer, çamaşır koymak için kullanılan, genellikle dört ya da beş çekmeceli olan ve tamamı üst üste çekmecelerden oluşan yatak odası mobilyası. Örnek cümle: Yatak başıyla aynı krem rengindeki şifonyer, rengarenk çiç…

Şifon kumaş Şifon, genellikle gece elbisesi, yazlık giysiler ve şal üretiminde kullanılan tek katlı ipek iplikle dokunan, ince, yarı saydam transparan bir kumaş türüdür. Şifon kumaşların ucuz olması bakımından polyester ve sen…

Şırınga Sıvı ilaçları deri altına ya da damarlara akıtmaya, damardan kan almaya veya vücuttan herhangi bir sıvı çekmeye yarayan ucu iğneli küçük pompa, enjektör. Bir ilacın vücuda şırınga ile verilmesi: Civalı diüretiğin tesi…

Şezlong sandalye Şezlong, ahşap, plastik, metal ve bez malzemelerden üretilen, üzerinde oturulabilecek ya da yatılabilecek şekilde ayarlanabilen, genellikle dış ortamlarda özellikle de deniz kenarlarında kullanılan bir tür taş…

Şaşı bakmak Göz bebeklerinden birinin ya da her ikisinin burun yönüne doğru bakması durumu. Şaşı bakmak: (Bilerek) iki göz bebeğini birden burnunu görecek pozisyona getirmek. (Dünyayı) Şaşı görmek: (kaba) Gözleri şaşı o…

Eski bir otomobil şasisi Şasi, motorlu kara taşıtlarında, motorun ve karoserin (gövdenin) üzerine oturtulduğu ve lastiklerinde ona bağlandığı, taşıtın tüm ağırlığını yüklenen, genellikle uzun ve iki kollu olarak üretilen alt i…

Daktilo şaryosu Bir aletin ya da makinenin genellikle bir ray üzerinde yatay eksende kayarak hareket eden bölümü. Bir daktiloda harflere basıldıkça kağıdı bir miktar sola kaydıran ve satır sonuna gelindiğinde el ile sağa kay…

Şarjör Otomatik ve yarı otomatik ateşli silahlarda mermilerin içine doldurulduğu, silaha takıp çıkarılabilen, silaha takıldıktan sonra içinde bulunan yayın kuvvetiyle mermileri silah namlusuna sürülmesi için ittiren düzenek. Ş…

Bir taşıt süspansiyonu Bir taşıt hareket halindeyken yoldaki engebe ve çukurların neden olduğu sarsıntıları yumuşatmaya, hafifletmeye yarayan ve bir taşıtın ağırlığını dingillere aktaran yay, makas ya da amortisör gibi düzenekl…

Bir koçun süsme antrenmanından Süsmek, boynuzlu büyükbaş ve küçükbaş hayvanların bir insana ya da başka bir hayvana başlarıyla vurması, kafa atması ya da itelemesi demektir: Süsmek için başını eğen bir boğa gibi, kaşlarını çat…

Koyun sürüsü Çoban tarafından güdülen hayvan topluluğu: Koyun sürüsü. Birlikte yaşayan hayvan topluluğu: Kurt sürüsü. (mecazi) Bilinçsiz, düşüncesiz (insan yığını): Sürü gibi davranmak. Sürü içgüdüsü (psikolojisi) : Ha…

Bir domates bitkisindeki sürgünler Ceza olarak, oturduğu çevreden uzaklaştırılıp başka bir yere gönderilen, orada oturmak zorunda bırakılan kimse ve bu şekilde cezalandırılmak durumu: Yönetime karşı darbe planlayanlar arasınd…

Büyük ve küçük kapı sürgüleri Kapıyı arkasından (içeriden) kapamak için arkasına yatay olarak yerleştirilen demir veya ağaç ya da el ile sağa sola hareket ettirerek kapının içeriden kilitlenmesini sağlayan düzenek. Sürülmüş …

Süpersonik hızda ilerleyen bir jet ve onu takip eden kendi oluşturduğu ses dalgaları Süpersonik, ses hızının üzerinde olan hızları belirtmek amacıyla kullanılan bir terimdir. Ses hızı deniz seviyesinde 1236 km/saat'tir. Bu…

Süngü Eskiden savaşta tüfek namlusunun ucuna takılarak mermi bittiğinde tüfeğin bir kılıç gibi kullanılmasına imkan sağlayan uzun bıçak, kasatura : Mermileri tükenince, süngü hücumuna kalktılar. Nice nice kara dinli kafir can…

Süet deri Süet, hayvan derisinin et (iç) yüzünün işlenmesiyle üretilen dokunulduğunda kumaşımsı bir his oluşturan deri türüdür. Derinin iç katmanından üretildiği için dışına göre yumuşak ve daha esnektir ancak derinin dış yüzü…

Ateşli bir silahın patlama gürültüsünü azaltmak için namlu ucuna takılarak kullanılan genellikle silindirik şekilli iki ucu delik metal bir tüp: Tabanca susturucusu vb. İçten yanmalı ya da tepkili bir motorda, yanmış gazların dışa…

Susak Susamış olan, susayan. Su kabağından yapılmış ya da ağaçtan oyulmuş maşrapa (saplı bardak). (argo) Aptal, salak. Susak ağızlı: (deyim) Anlamsız, boş konuşan, patavatsız kimse: Abe Beğ, ne susarsın; kancık merke…

Supap Supap (veya sübap) sıvıların, gazların ve diğer gevşek (akışkan) maddelerin geçişini düzenlemek için kullanılan kapakçıklardır. Örneğin otomobillerde kullanılan supaplar yaptıkları gidip gelme hareketleriyle motora yakıt…

İstanbul Surları (Resim T. Tamyürek) Eskiden şehirlerin düşmandan korunması amacıyla şehir çevresine yapılan kalın ve yüksek duvar, kale duvarı: O devrin büyük şehirlerinde, sur içinde ayrıca bir kale daha olurdu ki, buna iç…

Çeşitli kalınlıkta sunta levhalar Sunta, açılımı suni tahta demek olup, marangozlukta kullanılan, odun talaşı, yonga ve tutkal karışımının güçlü presler ile uygulanan basınç altında ısıtılıp sıkıştırılmasıyla üretilen bir tür …

Cam sundurma Yağmurdan, güneşten korunmak için genellikle kapı önlerine yapılan, direkli ya da direksiz, üç yanı açık, üstü meyilli, saçakları ileri doğru çıkıntılı ve arkası bir yapının duvarına sabitlenen küçük çatı: İstasy…

Sümen Sümen, yazı masalarında bulundurulan, üzerinde yazı yazmaya yarayan, arasına evrak da konulabilen, deri kaplanmış mukavvadan yapılan el altlığı.

Ses kayıt stüdyosu (sinema, müzik) Film çekimi ve ses kaydı, çekim öncesi ve çekim sonrası da dahil olmak üzere tüm yayın işlemlerinin yapıldığı yer: Hollywood sineması pahalı stüdyo yapımlarıyla kitleleri büyüleyen bir illü…

Zebra stor perde Stor, ahşap, kumaş, bez, plastik vb. malzemeler kullanılarak yapılan, ipi çekildiğinde perdenin bir silindir çubuğa dolanmasıyla açılıp kapanan bir tür perdedir. Zebra stor perde ise sık dokunmuş kumaşlarla …

Stereoskop Stereoskop, kısaca içine konulup bakılan bir çift fotoğrafı ya da resmi üç boyutlu gibi gösteren optik aygıttır. Stereoskop, üç boyutlu görüntüyü oluştururken normalde insan gözlerinin farklı açılardan gördüğü iki g…

Stereo ve mono ses arasındaki fark Stereo ya da stereofoni, kaydedilen veya yayınlanan sesleri ses kaynaklarının ortamdaki dağılımına uygun olarak iletme tekniğidir. Kaydedilmiş seslerin çalınışı sırasında, dinleyicilerde, ses…

Büyük ve küçük stepne lastikler Motorlu taşıtlarda, janta takılı şişirilmiş lastiğiyle birlikte yedek olarak hazır bulundurulan, yolda lastik patlaması vb. durumlarda kullanılan yedek teker. Örnek cümle: Hiçbir tekerlek, karan…

Staj yapan bir stajyer Staj, (bir okulda) eğitimini aldığı mesleği meslek edinecek kişilerin meslek bilgisini artırmak için genellikle o mesleğin icra edildiği yerde uygulamalı olarak bir süre öğrenme amaçlı çalışması ve çalış…

Spot ışık Sadece bir oyuncuyu ya da bir dekor parçasını dikkatleri onun üzerine çekerek aydınlatmak amacıyla kulise veya görünmeyecek şekilde sahneye yerleştirilen, küçük bir alana güçlü ışık yöneltebilen projektör lambası. …

Spatula Hamur, merhem, boya gibi şeyleri ezmek, karıştırmak, yoğurmak, bir yüzeye sürmek, yaymak için kullanılan, bir ucu elle tutulacak biçimde saplı, diğer ucu geniş ve yassı metal ya da tahta araç. Yapı işlerinde birtakım…