Haşmetmeap, "Haşmetli, ulu" anlamında hükümdarlara hitap ederken kullanılan bir sözdür: Sultan Abdülmecit Haşmetmeaplarına... Haşmetmeaplarının sanatkarları şereflendiren lütuflarına dayanarak, Paris Osmanlı Büyükelçil…

Hatasız kul olmaz (Orhan Gencebay) Doğru olmayan, yanlış, yanlışlık: Bana kalırsa, burada bir hesap hatası var. (K. Has) İstemeyerek ve bilmeyerek yapılan kusur, yanılma, yanılgı: İnsan hata yapar! Hata yapmak insan doğasın…

Hatim, Kur'an-ı Kerim'i başından sonuna kadar okumak hatim indirmek demektir. Hatim duası : Kur'an-ı Kerim baştan sona kadar okunduktan sonra hatimin kabulü ve sevabının öte aleme göçmüş sevdiklerimize hediye edilmesi…

İnsanda büyüklük duygusu uyandıran etkili görünüş, heybet, görkem: Bu ulvi manzaraları seyreden şair "Yıldızlı semalardaki haşmet ne güzel!" diyerek hayranlığını ifade etmişti. (D. Gürlek) Haşmetli : Büyük, ulu, heybet…

Bir yazı sayfasının altına, kenarına, metnin belirli noktalarıyla ilgili olarak yazılan ekleme, açıklama, çıkma ya da dipnot: Eski edebiyatta haşiye yazmaya "tahşiye", haşiye yazana "muhaşşi", haşiyeli esere ise…

Yastık, minder, yatak gibi nesnelerin içine doldurulan şey, tıkıntı. (edebiyat) Yazıyı ve lakırdıyı gereksiz yere uzatan ve şişiren, yokluğu herhangi bir anlam kaybına yol açmayan söz: Düşünmek ve meseleleri tarafsız olarak ele a…

Haşir, kıyamet günü demektir. (isim) Toplanma, bir araya gelme (din) Kıyamet gününde ölülerin diriltilip mahşere çıkarılması: "Haşre kadar beklesen bu iş olmaz." Haşir neşir olmak : (deyim) Bir arada bulunduğu ki…

Dokumacılıkta iplikleri sertleştirmek için kullanılan unlu ya da çirişli sıvı. Buğday, mısır ya da darı unundan, bazen süt karıştırılarak yapılan bir yemek. Haşıl banyosu : Çözgü ipliklerini sertleştirmek için hazırlanmış kimy…

Böcekler, akrepler, örümcekler, tırtıllar gibi küçük hayvanlar: Haşere ilaçlama. (mecazi) Değersiz ve zararlı kimseler, ayak takımı. Sık karşılaşılan haşere türleri : Çıyan, akrep, hamam böceği, çekirge, fare, sinek, karınca,…

Harçlık Ufak tefek gereksinmeler için kullanılacak para: Kalanı da yol harçlığı için cebine koydu. (İlgili cümle kaynağı: A. Koç) Çocuklara harcamaları içi verilen para: Çocukların bayram harçlıklarını yoğun olarak topladıkl…

Harç Harcanan para, bir iş için kullanılan para, gider. Resmi kuruluşlarda görülen hizmet karşılığı olarak iş sahibinden alınan para: Tapu harcı. Yapılarda tuğla ya da taşların örgüsünü sağlamlaştırmak, duvar ya da tavanlar…

Haşarı Çok yaramaz, ele avuca sığmaz, yerinde durmaz [(erkek) çocuk]: Siyah saten önlüklü, beyaz yakalı kızlar, cin gibi insanın gözünün içine bakan haşarı mı haşarı erkek çocuklar. (M. K. Su) Huysuz, azgın (hayvan): Kısrak,…

Bir cins çirişli kalın beyaz patiska: Bir akşam, yaşlı kontes, takma buklelerini takmadan, sırtında hırka, başında hasse kumaşından yapılmış ve altından cılız bir tutam saç görünen beyaz gece başlığıyla halının üzerinde içini çeke …

Özellikle, bilhassa, hususi olarak gibi anlamlarda kullanılır: İslamiyet, isim koymaya ehemmiyet atfetmekle kalmaz, hassaten güzel isim konmasında ısrar eder (İlgili cümle kaynağı: İ. Canan). Her şeyden önce ve daima, her türlü nime…

Kuyumcuların altın tartmakta kullandıkları hassas terazi Duygulu, duygun, duyar, içli: Ne ay ışığında, ne de karanlık gecede hassasım. Ben bir küçük kızım, uyumak istiyorum (Sait Faik). Alıngan: Çok hassas adam, onun yanında…

Hassas olma durumu, duygunluk, duyarlık: Biz nasıl geceyi ya da gündüzü tercih ediyorsak ya da kokulara veya gürültüye karşı hassasiyetimiz farklıysa, her çocuğunda kendine has ritmi, hassasiyeti ve gelişim süreci vardır. (İlgili c…

Bir şeye veya bir kimseye mahsus olan, yalnız onda bulunan hal, özgülük: Hassa ordusu (Padişahı korumakla görevli birlikler) Özellik, nitelik: Filhakika horozda başka hiçbir hayvanda bulunmayan bir hassa vardır. O, gece vakitlerin…

Yalnız bir şey için ayrılmak, ona tahsis edilmek, bir şey bütünüyle birine verilmek: Her mevzu ve ders için haftada iki saat tahsis edildiği takdirde, bu saatlerden birisi ameli derse hasrolunarak bilhassa muayyen ve muhtelif misall…

Bir şeyin bütününü birine tahsis etmek, bir şeyi yalnız belli bir şeye ayırmak, vermek: Bu rafı tarih kitaplarına hasretmeli (ayırmalı)... Bütün alakasını ilme hasretti (yalnız bilime verdi)... Bir şey size hoş göründü. Sevdiniz. Se…

Hasbetenlillah, Allah (c.c.) için, Allah uğruna, Allah rızası için, hiçbir karşılık beklemeksizin demektir: Çünkü onlar aldıkları terbiye icabı, diğer insanlara maddi çıkar ve menfaat için değil, Allah rızası için yaklaşıyor, hasbet…

Harcırah, bir yere atanan, ya da görevi dolayısıyla bir yere gitmesi gereken kimseye yolculuk dolayısıyla harcamak üzere verilen para, yol masrafı, resmi yol harçlığı, yolluk: Sürekli seyahatte olduğundan ayrıca yüklü tazminat ve ha…

Savaş işleri. (askeri terim) Kara Harp Okulu. Harbiyeli : Kara Harp Okulu öğrencisi. Harbiye ambarı : Askeri müzeye verilen eski adlardan biri. Harbiye dairesi : Milli Savunma bakanlığında savaş gereçleriyle uğraşan bölüm. …

Hardaliye Ekşimemesi için içine hardal katılarak yapılan üzüm şırası. Hardaliye, yurdumuzun Trakya yöresine has yerel bir içecektir. Üzüm suyu, hardal tohumu ve yabani vişne yapraklarının fermantasyona bırakılmasıyla elde edil…

Has odabaşı (tarih) has oda görevlilerinin en eskisi ve en yüksek derecelisi olup törenlerde padişahın giysilerini giydirip çıkarmak, padişah nereye giderse yanında bulunmakla görevli ve padişahın dört mühründen birisini taşıyan ki…