Altı nedir, ne demektir? Altı ile ilgili atasözleri, deyimler ve anlamları

Altı sayısı

1. Beşten bir fazla.
2. Beşten sonraki sayının adı ve bu sayıyı gösteren rakam, 6, VI.

Altı ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "altı" kelimesi (altı sayısı) geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Altı aylık seyisliği var, kırk yıllık fışkı karıştırır (eşeler): Henüz yeni ve deneyimsiz olduğu halde, çok şey bilirmiş gibi ortalığı karıştıran, birbirine katanları kınamak için söylenir.
• Altı kapıya almak:
  1. Tavla oyununda, ilk altı kapıyı kapatarak rakibinin pullarını hapsetmek.
  2. (argo) Sağlama almak, kımıldayamayacak duruma getirmek: Seni altı kapıya almışım artık, parmağını bile kıpırdatamazsın, her zaman tependeyim. (F. Develioğlu)
• Altı karış beberuhi: Kısa boylu olanlar için alay yollu söylenir: Yahu bu, altı karış beberuhi... Elbisesiyle, çizmesinin çamuruyla tartsan, elli kilo ya gelir ya gelmez... Bu ses, bu adamın neresinden ve nasıl çıkar... (İlgili cümle kaynağı: A. Nesin)
• (birini) Altı okka etmek: Birini, omuzlarından, bacaklarından kaldırarak götürmek: Arkadaşlarını altı okka edip denize attılar.
• Altıdan yemek: Hastanelerde perhizi olmayan hastalara tatlısıyla tuzlusuyla tam olarak verilen yemek: Babamın sofrasında ve giderek kendi soframda da, her zaman böyle piliç çorbasıyla, patates garnitürlü piliç kızartmasıyla, erik kompostosuyla bu kadar dört başı bayındır, hastane deyimiyle altıdan yemek yoktu. (F. Erdinç)
• Altmışaltıya bağlamak:
  1. Geçici bir çözümle durumu kurtarmış görünmek: İşimiz altmışaltıya bağlandı. (İ. Pala)
  2. (argo) Hile yaparak başarmak.

Altı ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "altı" sözcüğü (altı sayısı) geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

• Altı aylık seyislikle kırk yıllık fışkı karıştırılmaz*: Bir işi tam öğrenmeden, inceliklerini kavramadan, ustalaşmadan o işte bilgiçlik taslanmaz.
• Altı olur, yedi olur, hep Allah'ın dediği olur*: Önceden ne kadar hesap yapılırsa yapılsın, sonunda Allahü Teâlâ'nın dilediği olur.
• Atma bilmeyenin kurşunu altı kulaç gider: Deneyimsiz ya da beceriksiz kişinin yaptığı işin hedefi bulmayacağını veya beklenenden az etkili olacağını anlatır.
• İslam'ın şartı beş, altıncısı insaf demişler: İmanı ve inançları olan kimse merhametli ve bağışlayıcı olur.
• İyi (Temiz) iş altı ayda çıkar*: Kusursuz, güzel bir iş başarmak için uzun zaman gerekir.

Altı ile ilgili birleşik kelime ve fiiller

• Altıkardeş: (gökbilim) Kuzey yarıkürede, Büyükayı'nın karşısındaki takımyıldız.
• Altıparmak:
  1. Sırma işlemeli, ayrı renkte altı yollu, çizgili ya da çiçekli ipek kumaş.
  2. Bu kumaştan yapılan gelinlik.
  3. (zooloji) Sivri denilen büyük palamut balığının irisine verilen ad.
  4. Ellerinde ya da ayaklarında altışar parmağı olan (kimse).
• Altışar: Altı sıfatının paylaştırma biçimi, her birine altı, her sefer altısı bir arada.

• 

  Altıpatlar

  Altıpatlar: Gövdesindeki silindir şeklindeki topu altı mermi alan ve mermilerini topunu döndürerek sırasıyla namludan ateşleyen daha çok eskiden kullanılan bir tabanca türü, toplu tabanca, revolver: Altıpatların toplusunu yana devirip mermileri kontrol ettiğinde, altı adet zıpkın gibi sarı merminin her an patlamaya hazır halde, siperde yattığını gördü. (M. Kızılca)