- İnsanın yanlış davranışlarından sakınmasını sağlayan olgu ya da bu gibi olgulardan alınan uyarıcı özelikte ders: Halbuki Allah'ı unutup da dünyaya dalanların sonları, anlayanlar için ibrettir. (A. Haddad)
- Şaşılacak kadar tuhaf, çirkin, kötü kimse veya şey.
- İbret taşı: Eskiden Topkapı Sarayının orta kapısı önünde bulunan ve üzerine, kesilen insan başlarının konduğu taş.
İbret ile ilgili deyimler ve anlamları
İçinde "ibret" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:
- İbret almak: Bir olaydan deneyim kazanmak, ders almak: Üzerlerine de balçıktan pişirilmiş taşlar yağdırdık. İşte bunda ibret alanlar için işaretler vardır. Onlar hâlâ gözler önünde duran bir yol üzerindedirler. Hakikaten bunda iman edenler için bir ibret vardır. (Hicr Suresinden)
- İbret gözüyle (nazarıyla) bakmak: (etrafında olup bitenlere) Ders alacak şekilde bakmak: Bak şu kâinata ibret gözüyle / Ne güzel yaratmış onu yaradan. (M. Kaya)
- İbret olmak: Kötü bir olay bir daha yapmamak üzere örnek olmak, ders olmak: Başkası için ibret olma, sen başkasından ibret al! (F. Çınar)
- İbret-i âlem için: Başkalarına örnek olan şey: Şimdi bunun ayağına taş bağlayıp denize mi atmalı, yoksa ibret-i âlem için ipte mi sallandırmalı?.. Ama öyle yapmadı Hızır Reis... (İlgili cümle kaynağı: E. B. Merdivan)
- İbretin kudreti: Pek garip ve çirkin: İbretin kudreti bir zavallı. (S. Muhtar)
İbret ile ilgili atasözleri ve anlamları
İçinde "ibret" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )
- Büyüğü döv ki küçüklere ibret olsun: Büyüklerin davranışlarının küçükler üzerinde etkili olduğunu ifade eder. Büyüklere örnek olacak şekilde doğru ve disiplinli bir tutum sergilenirse, küçükler de onları izler ve aynı şekilde davranmaya çalışırlar.
- Karıncadan ibret al, yazdan kışı (kışa) karşıla (hazırlan)*: Çalışabildiğimiz günlerde çalışamayacağımız kötü günleri düşünerek hazırlık yapmalıyız.
- Yaramazla yâr olma, iyilerden ibret al: Kötü huyları olan kimselerle yakınlık kurma; dürüst, iyi huylu kişilerle arkadaş ol, onlar gibi olmaya çalış.
Soru/Yorum Gönder