Dev deniz dalgası (ve sörfçü) Deniz ya da göl gibi geniş sularda rüzgarın küme küme yükselterek sürdüğü su yığını, talaz. Bunun biçim ya da kımıldanışını andıran her şey: Sıcak hava dalgası. (fizik) Salınan bir niceliğin z…
Isırgan dalaması (Köpek, kurt gibi ısırıcı hayvanlar için) Çekip koparmak, ısırmak: Köpek mi daladı seni? (Zehirli böcek, ısırgan otu gibi yakıcı bir maddesi bulunan şeyler ya da sert kumaş ve kazak için) Dokunarak, sürtüner…
5 soru/yorum
Dal Ağacın gövdesinden yanlara doğru ayrıla ve daha çok yapraklı olan kollardan her biri. (mecazi) Kol: Bilimin türlü dalları arasında sıkı ilişki vardır. (anatomi) Bir damardan ya da bir sinirden ayrılan kol. (botanik v…
Çözüm Bir sorunu çözerek ortadan kaldırma, karışık bir meseleyi açıklığa kavuşturma veya bir sonuca bağlama, bir sorunu halletme, hal: Eğer bir sorunu doğru tanımlayamıyorsanız, çözümünüz de olası olarak yanlış veya eksik olacaktır…
Bir çuval para Kenevir, pamuk tellerinden, bugün daha çok, sentetik iplikten, seyrekçe örülmüş büyük torba. (argo) Şişman, hantal ve kof (kimse). Çuval bezi : Kendir ya da jüt ipliğinden oldukça seyrek dokunmuş, çuval v…
Çuvaldız ve iğne Çuval gibi kaba dokumaları dikmekte kullanılan ucu yassı ve eğrice büyük iğne: Kadınlardan biri de dolan patates çuvallarının ağzını çuvaldızla dikiyordu. (E. Bektaş) Kullanılan/kullanılacak su miktarını akış…
1 soru/yorum
Birini altına almak için onun üstüne çıkmak, abanmak: Bir çullandı, sırtını yere getirdi. Birine beklemediği bir anda saldırmak: Bir anda düşmana çullandılar. (İlgili cümle kaynağı: N. F. Kısakürek) (mecazi) Birini canından bezdi…
Çuhadar Ağa Osmanlı devlet örgütünün değişik kademelerinde maiyet memurluğu (yüksek makamlı bir devlet memurunun yanında görev yapan memur) görevini ya da ayak işlerini gören kimse. Padişahın özel hizmetinde bulunanları devletin e…
Çözünme, katı sıvı gaz evrelerinde bulunan maddelerin, molekül ya da atomlarını bir arada tutan kuvvetleri yenerek çözücü içinde dağılmaları olayı. Katı maddenin sıvı madde içerisinde çözünmesi sonucu çözelti oluşması Çözel…
Sarı Çiğdem Zambakgillerden Avrupa'da ve Akdeniz çevresinde yetişen, kırk kadar türü bulunan, çok yıllık, soğanlı, genel olarak zehirli alkaloitler taşıyan, türlü renklerde çiçek açan ve halk arasında en çok sarı renkte ol…
Müderris ve çömezi Osmanlılar zamanında medreselerde müderrisin hizmetine bakan ve ondan ders alan öğrenci. (mecazi) Usta kabul edilen kişinin açtığı yoldan giden kimse. Birinin sözünden çıkmama, davranışlarına uyma durumu…
Çöl Çöl; yıl boyunca hemen hemen hiç yağış almayan, bu nedenle toprak yapısı kurak ve bitki örtüsü son derece seyrek olan, genellikle sıcak iklim kuşağında yer alan geniş ve ıssız arazi parçasıdır. Çöller, büyük oranda kum, ça…
Çökertme zeybeği oynayan efeler Çöktürüp oturtmak. (mecazi) Moral bozmak, yılgınlığa neden olmak: Ay oğul beni fukaralık, kimsesizlik çökertti. (askeri terim) Cep. Deniz dibine indirilerek kullanılan ve üstüne balıklar g…
Çetele Eskiden okuma yazma bilmeyen ekmekçi, sütçü, kahveci gibi esnafın uzunlamasına ikiye bölüp üzerine kertikler çenterek (çizik atarak) hesap tuttukları, parçalarından biri alıcıda, öbürü satıcıda kalan ağaç dalı. İçinde…
Çeşitli çeşni ve baharatlar Çeşni : Tat: Çeşnili pilav. Hoşlanılan farklı bir özellik: Fırka anlatarak konuşmasına özel bir çeşni veriyordu. Yemeğe çeşni vermek için katılan baharat vb. maddeler. Çeşnici : (tarih) Osma…
Çim Çim, buğdaysılar takımından, bahçe, park, spor alanları ve benzeri yerleri yeşillendirip süslemek amacıyla, ekilerek yetiştirilen küçük bitkilerin genel adı, çimen. Çimlenmek : (Tohum) Nemli yerde uç verip yeşermek, fil…
(felsefe, toplum) Toplum yaşamında birbirine eşit ve birbirine indirgenemeyen birden çok ilkenin, anlamın, gerçeklik biçiminin var olduğunu savunan görüş. Tarihin, olayların rastgele akışından başka bir şey olmadığını, dolayısıyl…
İlginç çini motifli tabak Çini Farsça bir kelimedir ve eş anlamı fayanstır. Duvarları kaplayıp süslemek için kullanılan ve bir çeşit beyaz topraktan yapılıp pişirilen, bir yüzü sırlı ve genellikle çiçek resimleriyle süslü b…
Deney tüpündeki çökelti Çökelti, kimyasal bir tepkime sonucunda, çözeltide çözünemediği için katı olarak ayrılan ve dipte toplanan tortu madde, çökelek, çökel. Çökelme, çözelti durumundaki bir maddenin çözücüsünden ayrılarak…
Üzüm çotuğu Ağacın topraktan dışarıda kalan kökü: Ormancılıkta, çotuk sürgünlerinden yetişen ve genellikle yalnız yakacak ya da diğer kullanım odunu veren ağaçların oluşturduğu ormanlara "baltalık", tümü tohumdan ye…
Çorba yapıp satan kişi. Eskiden İstanbul'da halkın Hristiyan ileri gelenleri için kullandığı bir seslenme sözü. (denizcilik) Tayfaların gemi sahibine (kaptanına) verdikleri ad. (tarih) Yeniçerilerde yüzbaşılık derecesinde b…
Kuraklıktan çatlamış çorak toprak (Arazi için) Bitek olmayan, bitkinin gelişmesine elverişsiz kuru toprak. (Su için) Acı. Toprak damlara döşenen su geçirmez, sert ve kara bir çeşit killi toprak. Kimi toprakların yüzünde to…
Çocuklarla birlikte tüm aile topluluğu: Her sene bugün gelince çoluk çocuk topluca yanına gider bayramlarını kutlarlardı. (H., Ç. - A. Kara) Bir işte gereken deneyimi kazanmamış yaşça küçük kimseler, işe aklı ermeyen çocuklar ya d…
Çitlembik ağacı ve meyvesi Karaağaçgillerden, 15-20 metreye kadar yükselen ve kerestesi abanoz taklidi olarak kullanılan, aynı adla anılan meyvesi nohut büyüklüğünde yuvarlak, siyah, burukça ve fıstık tadında olan bir ağaç, me…
2 soru/yorum
