İstem nedir? İstem dışı ne demektir? Anlamları

Bir kimseden bir şeyi yapmasını ya da yapmamasını isteme, talep: Cumhuriyet Savcısı, istinaf yoluna başvurma nedenlerini gerekçeleriyle birlikte yazılı isteminde açıkça gösterir. Bu istem ilgililere tebliğ edilir. İrade, istenç. …

İstavrit nedir? İstavrit Balığı

İstavrit İstavrit (zooloji) kemikli balıklar takımının uskumrugiller familyasından, sıcak ve ılıman denizlerde yaşayan, pulsuz ve az kılçıklı bir balık türü. İstavrit azmanı: Orkinos balığına, bazı yörelerde, yanlış olara…

İstatistik nedir, ne demektir? Anlamı

Türkiye Yıllara Göre Doğum İstatistiği Herhangi bir konudaki sayısal verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanması ve sonuçlarının ortaya konulması işi ve bu işi konu alan bilim dalı, sayılama. İstatistik bir veri bilimidi…

İspirto nedir, ne demektir? Anlamı

İspirto Yanlışlıkla içilmemesi ve gıda maddelerinde kullanılmaması için mavi mor olarak renklendirilmiş, zehirli bir alkol türevi. İspirto metil alkol içerdiğinden içildiğinde körlüğe neden olabilmektedir. (eskiden) Alkol: İs…

İspinoz nedir? İspinoz Kuşu

İspinoz kuşu (zooloji) Ötücü kuşlar takımının ispinozgiller familyasından, uzunluğu 16 cm kadar, erkeğinin tüyleri mavi, esmer-kırmızı ve yeşilimsi, kanatları ve kuyruğu siyah, dişisi beyaz benekli, esmer renkli, kışın sürül…

İspermeçet nedir, ne demektir?

İspermeçet balmumu, mumu ve yağı İspermeçet balinasının ve diğer balinaların baş boşluğundaki yağdan çıkarılan, mum, kozmetik ve merhem yapımında kullanılan, balmumuna benzer beyaz sıvı bir madde. İspermeçet, balinanın başında…

İspenç nedir, ne demektir? Anlamı

İspenç horozu (zooloji) Çok küçük boylu bir cins horoz ya da tavuk. (tarih) Osmanlı Devletinde, Müslüman uyruğun ödediği çift resminin karşılığı olarak, Hristiyan uyruktan alınan verginin adı. İspenç ile ilgili deyimler…

İspat nedir, ne demektir? Anlamı

Bir şeyin doğrusunu kanıt ve tanık göstererek kanıtlama, tanıtlama, tanıt, belgit. İspat etmek : Tanıtlamak. İspat hakkı : (hukuk) Bir kimseye belirli bir eylem ya da suç yükleyerek hakaret eden kişinin, suçlamalarının doğruluğ…

İspari nedir? İspari (İsparoz) Balığı

İspari (İsparoz) Balığı İspari, Akdeniz de kıyı kayalıklarındaki yarıklarda yaşayan, izmaritgiller familyasından, 15 - 20 cm boyunda, kurşunumsu gri renkli, kemikli bir balık türüdür. İsparoz olarak da bilinen isparinin vücudu…

İspavlo nedir, ne demektir? Anlamı

İspavlo Kendirin en iyi türünden yapılan iki kollu sicime verilen addır. İspavlo genellikle gemilerde halat ve branda onarımlarda kullanılır. (denizcilik) Piyan yapmak ve yelkenlerin yıpranan yerlerini onarmak için flasalar…

İspanyolet nedir, ne demektir? Anlamı

İspanyolet Ortasında iki yana işleyen kulpu bulunan, pencereleri ve bazen de kapıları kapadıktan sonra kilitlemeye yarayan mekanizma: Gömme ispanyolet. İspanyolet demiri : İspanyolette, yukarı aşağı hareket ettirilerek penc…

İslim nedir, ne demektir? Anlamı

İslim, bir işte gücünden yararlanmak üzere hazırlanan buhar. Trenin bacasından çıkan is (buharla karışık duman): Tren düdükleri, manevra yapan lokomotiflerin uzaktan gelen gürültüsü, islim bırakmalarından çıkan sesler duyulur. (İl…

İskota nedir, ne demektir? Anlamı

İskota Yelkenleri açmak, tutmak, yelkenin rüzgarla yaptığı açıyı ayarlamak ve yelkenleri rüzgarla doldurmak için alt köşelerine bağlanan halat, zincir ve palangadan oluşan donanım. İskota kilitlerini boşlayabilse yelkenler tut…

İskorpit Balığı nedir?

İskorpit Balığı İskorpitgillerden, Atlantik Okyanusu, Marmara ve Akdeniz de yaşayan iri başlı, yüzgeçlerinde, battığı yeri acıtıp şişiren zehirli dikenleri bulunan ancak eti beğenilen "eti seven dikenine katlanır" de…

İskete nedir? İskete Kuşu

İskete kuşu İskete, ispinozgillerden, yaklaşık 17 cm boyunda, toprağa yakın ve çalı çırpıdan yaptığı yuvalarda yaşayan, karnı ve başı sarı, boynu, kuyruğu ve kanatları kahverengi çizgili, kül rengi bir kuş türü.

İskemle nedir, ne demektir? Anlamı

Geleneksel hasır iskemle Arkalıksız sandalye. Üstüne sigara tablası, çiçek vazosu gibi ufak şeyler konulan küçük masa. Sandalye, tabure.

İskele nedir, ne demektir? Anlamı

Deniz iskelesi Gemi, vapur, tekne, kayık gibi deniz taşıtlarının yanaşması, rampa edebilmesi için ucu karaya bağlı olarak deniz üzerine inşa edilen, uzunluğu suyun sığlığına göre değişen, ahşap ya da kagir yapı, yanaşlık. İsk…

İskan nedir, ne demektir? Anlamı

Yurtlandırma, yerleştirme; evsiz kimseleri, barınacak bir eve yerleştirme: Zorunlu iskan. Yurtlanma, yerleşme: Göçebe aşiretlerin iskanı. İskan bölgesi : (hukuk) Nazım planlarla saptanan ve imar sınırı içinde inşaata izin ver…

İshak Kuşu nedir?

İshak kuşu İshak kuşu, gece yırtıcıları takımının baykuşgiller familyasından, 30 cm boyunda, sırt tüyleri pas renginde ve kara çizgili olan, bataklıklarda yaşayan, geceleri öten, sesi güzel ve dokunaklı bir kuş.

İsale nedir? İsale hattı ne demektir? Anlamları

İsale akıtma demektir: İstanbul, Halkalı, Kırkçeşme ve Taksim Sulan gibi üç büyük isale sisteminin haricinde, Avrupa ve Anadolu yakasında çok sayıda, daha mütevazi su isale sistemleri vardır (İlgili cümle kaynağı: K. Çeçen). İsal…

İsal nedir? İsal etmek ne demektir? Anlamları

Bir şeyi bir yere götürme, ulaştırma: Biliniz, biliniz ki tuttuğunuz yol sizi maksadınıza isal edemeyecektir. (M. G. Keskin) Eriştirme: Hamdüsenalar olsun Cenabı Hakka ki, beni bu rütbeye kadar isal etti; yine mukadderatı İlahiye …

İsaf nedir? İsaf etmek ne demektir? Anlamları

İsaf birinin bir dileğini veya bir isteğini yerine getirme demektir: Öyle anlaşılıyor ki imparator Amidalıların arzusunu isaf mecburiyetinde kalmıştı (Küçük Mecmua - i). Kendisinden veya kendilerinden bu suretle yardım istenilen kap…

İsabet nedir, ne demektir? Anlamı

Düşme: Sizin payınıza bu isabet etti. Düşme, çıkma: Büyük ikramiye çeyrek bilete isabet etti. Değme, tutma, ulaşma, vurma: Hedef tam isabet. Yerindelik, yanılmazlık, doğruluk: Bu sözünde isabet var. Güzel rastlantı: Gelmeniz is…

İs nedir, ne demektir? Anlamı

Mum alevi is lekesi Dumanlı alevin değdiği yerin yüzeyinde bıraktığı kara leke. (botanik) Türlü bitkilerin tutulduğu sürem ya da rastık hastalığı. İs odası: Kimi büyük camilerde eskiden kandil islerinin duvarları karar…

İrtifa nedir, ne demektir? Anlamı

Yükseklik. (coğrafya) Yükselti. Hava taşıtlarının ortalama deniz seviyesinden yüksekliği ile astronomide gök cisimlerinin ufuk hattından açısal yüksekliğini ifade etmede kullanılır. İrtifa almak: İlerlemek, terfi etmek. G…

İrşat nedir? İrşat etmek ne demektir? Anlamları

Doğru yolu gösterme, ikaz etme, uyarma: O, diğer pek çok sufi şair gibi sanatını, muhatap olduğu topluluğu irşat etmek maksadıyla kullanmış ve şiirlerinde daha ziyade, söylemek istediğini açık bir şekilde verme temel esprisinden ha…

İrsaliye nedir, ne demektir? Anlamı

İrsaliye Örneği İrsaliye bir yere gönderilen eşyanın veya satılan malın sevkinde düzenlenmesi zorunlu gönderme belgesidir. İrsaliye ile gönderimden sonra ve irsaliye tarihi dahil olmak üzere 7 gün içerisinde fatura kesilmek zo…

İrsal nedir, ne demektir? Anlamı

Gönderme yollama. İrsal etmek : Yollamak, göndermek. İrsali mesel : (edebiyat) Bir düşünceyi, atasözleri, özdeyişler, deyimler vb. ile güçlendirme: Af eyleyelim ki belki bilmez, bir sürçen atın başı kesilmez. (İlgili söz: Şeyh …

İrredantizm nedir, ne demektir? Anlamı

İrredantizm, dil ve töre bakımından bir olduğu halde anayurt dışında kalmış bulunan halkın, yaşadığı toprakları anayurt sınırları içine almak davası. Dil, din, soy ve kültür birlikteliği olduğu halde herhangi bir devletin sınırlar…

İrrasyonel nedir, ne demektir? Anlamı

Akıl almaz, usdışı, akıl dışı; rasyonel karşıtı: Dolayısıyla, iman irrasyoneldir. Bu durumda, din akla değil, imana dayanır ve aklı dinin temeline yerleştirmek doğru değildir, diye düşünülür (İlgili cümle kaynağı: Kubbealtı Akademi…

İrmik nedir, ne demektir? Kısaca anlamı

İrmik unu Sert buğday tanelerinin öğütülmesiyle elde edilen iri taneli olup sıklıkla tatlı yapımında kullanılan, makarnanın ana maddesi olan, glütence zengin ve oldukça besleyici bir tür taneli un türüdür. Buğday irmiği; yaban…

İrkilme nedir? İrkilmek ne demektir? Anlamları

Ürkerek geri çekilir gibi olmak, bir şey karşısında şaşırıp duraklamak: Karşısında bizi görünce birdenbire irkildi. (Akan bir şey için) Bir engel karşısında duraklayıp birikmek. (Vücudun bir yeri için) Dışarıdan gelen bir uyarıcı…

İris nedir? İris gözün neresidir? Kısaca anlamı

İris kasının kasılıp gevşemesi İris, gözün ön bölümünde, saydam tabakanın arkasında bulunan ve göze rengini veren yapıdır. İris, sfinkter adı verilen daire şeklinde bir kas tabakasından oluşur ve gözün içine giren ışık miktarı…

İri nedir, ne demektir? Anlamı

Hacmi, boyutları olağandan daha büyük, ufak karşıtı: Otururken bile, heybetli duran iri bir vücudu, geniş omuzları, kalın bir ensesi, ayı pençesi gibi elleri vardı. (İlgili cümle kaynağı: C. Örs) İri kesim : Çok iri: Ciddi işler …

İrfan nedir, ne demektir? Anlamı

Bilme, anlama, sezme: İrfan, ruhi sezgi ile elde edilen bilgi, marifet demektir. Aslında irfan, Allah verisi bir gönül bilgisidir... (İlgili cümle kaynağı: Mahmut Kaplan) Gerçeğe ulaştırıcı güçlü seziş: İlim, tenden; irfan, candan…

İrdeleme nedir? İrdelemek ne demektir? Anlamları

Bir konuyu veya sorunu incelenmesi ve eleştirilmesi gereken bütün yönleriyle birer birer incelemek, tetkik, tetebbu, mütalaa etmek: Aslında ele alınan bütün konuların tarihsel kökenlerini de irdelemek bu çalışmanın temel yaklaşımı.…

İrat nedir? İrat etmek ne demektir? Kısaca anlamları

Gelir, varidat: Gelir mefhumu, tamamıyla şahsa bağlı bir karakter yani sübjektif bir mahiyet taşır. İrat ve kazançlar ise, şahsa bağlı olmayıp doğrudan doğruya kendisini husule getiren kaynaklara bağlı olan bir hasılattır ve objekt…

İradecilik nedir, ne demektir? Anlamı

(felsefe) Her yargıda iradenin belirleyici olduğunu savunan öğreti. Duygunun ve eylemin değerler açısından düşünceden daha belirleyici olduğunu ileri süren öğreti. Zihinsel sunumların ve işlevlerin duygusal işlevlere bağlı olduğ…

İrade nedir, ne demektir? Anlamı

İsteme, dileme: İradesini özgürce belirtmek. Eskiden, buyruk, buyrultu: Sultanın iradesi. (felsefe) Bir şeyi yapıp yapmamayı seçtiren güç ve bu kararı verebilme yetisi, istenç, istem: İradem zayıf, sigarayı bırakamıyorum. İr…

İptida nedir? İptidai ne demektir? Anlamları

Başlangıç: İnsanları birbirine bağlayan en iptida lisandır. Başlama, bir işe girişme. En önce, önceleri, ilk önce: İnanmayarak başladığımız sözlere iptida kendimiz inanırız... İptidai : İlkel, ilksel, birincil: İptidai tedbir…

İplemek ve iplememek ne demektir? Anlamları

İplemek (argo) saygı göstermek, ciddiye almak, değer vermek, önem vermek, aldırış etmek: Yerine göre, iplediği kişiler de vardır... Kim ipliyor seni? İplememek (argo) saygı göstermemek, ciddiye almamak, kulak asmamak, dinlememek…

İpka nedir, ne demektir? Anlamı

Yerinde bırakma, önceki halinde durumunda bırakma. Sınıfta bırakma, sınavda döndürme. İpka etmek : Yerinde bırakmak, kaldırmamak, değiştirmemek. İpka fermanı : Padişahın değişmesi, yeni padişahın tahta oturması durumunda sadr…

İnziva nedir? İnzivaya çekilmek ne demektir? Anlamları

Toplum yaşayışından uzaklaşıp tek başına yaşama: Acısını, kederini, teslimiyetini yaşadığı bu zor ve sıkıntılı zamanda inziva hayatına ihtiyacı vardı. (tasavvuf) Dış dünyayla tüm bağlarını keserek alemlerin Rabbi olan Allahü Teal…

İnzimam nedir? İnzimam etmek ne demektir? Anlamları

Katılma, ulanma, dahil olma, ekleme. İnzimam etmek: Katılmak, ulanmak, eklenmek: Yani, dedeme bağlanmış emekli maaşı ve bir kaç dükkan aylığı buna inzimam edince, yekun o zaman için tamamıyla müreffeh bir maişet temin edecek mik…

İnzibat nedir? İnzibati ne demektir? Anlamları

Askeri İnzibat (AS.İZ) Düzen bağı, sıkı düzen. (askeri terim) Silahlı kuvvetlerde, ordudaki düzeni sağlamak için görevlendirilmiş er. İnzibati: Sıkı düzeni sağlayıcı, düzene bağlayıcı, insan davranışlarını sınırlayıcı,…

İntizar nedir? İntizar etmek ne demektir? Anlamları

Birinin gelmesini bekleme, bir şeyin olmasını gözleme: İşte, kabrime girdim, kefenime sarıldım. Teşyîciler (uğurlayanlar) beni bırakıp gittiler. Senin af ve rahmetini intizar ediyorum ya Rabbim. (halk dilinde) İlenme, beddua: İnt…

İntizam nedir? İntizamlı ne demektir? Anlamları

Düzgünlük, düzen, çekidüzen: Göz önündeki şu hassas intizam, Allah'ın varlığından başka hiçbir şey ile izah edilemez. (kelime ile ilgili cümle) İntizam bulmak : Düzenli bir duruma gelmek. İntizama sokmak : Düzenli bir hale g…

İntişar nedir? İntişar etmek ne demektir? Anlamları

Yayılma: İslam'ın İntişar Ayı Ramazan hem, İslam'ın intişar, hem ruhların diriliş, hem de İslam'ın bütün bir alemi kuşatış ayıdır. (İlgili cümle kaynağı: İhsan Şenocak) (Gazete, dergi vb. için) Çıkma, yayımlanma: Makal…

İntisap nedir? İntisap etmek ne demektir? Anlamları

Birine ya da bir şeye bağlanma, kapılanma: İman, bir intisap olarak Allah ile insan arasındaki, daha doğru bir ifade ile insanı Allah'a bağlayan bir bağ olduğu gibi... (din) Girme: Bu açıdan en mühim intisap dindir. O ırki ve…

İntikal nedir? İntikal etmek ne demektir? Anlamları

Geçme, geçiş: Çok sevilen sanatçı ahirete intikal etti. Anlama, kavrama. (felsefe) Çıkarsama. Ulaşmak, varmak: Ekipler olay yerine intikal etti. İntikal devresi : Bir dönemden başka bir döneme geçiş devresi. İntikal etmek …