Irz nedir, ne demektir? Irz ile ilgili atasözleri ve anlamları

Güncellenme: Soru/Yorum: 0

Irz, bir kimsenin, başkalarınca dokunulmaması ve saygı gösterilmesi gereken iffeti: Peygamberimiz (sav) "Kim (din) kardeşinin ırz ve namusunu onu gıybet edene karşı savunursa, Allah da kıyamet günü o kimseyi cehennemden korur." buyurdu.

  • Irz ehli: Temiz, iffetli, namuslu: Pek ırz ehli bir kızdı; ne de akıllıydı... (R. H. Karay)

Irz ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "ırz" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

  • Irz düşmanı cezasız kalmaz: Başkalarının namusuna dil uzatanlar er geç cezalarını bulurlar.
  • Irz ehli daima örtük gerek: Namuslu, kendini bilen kişi davranışlarına ve giyimine dikkat eder.
  • Irz ehli düşmez: Namusuna ve ahlakına bağlı olan kişilerin, yanlış veya uygunsuz davranışlardan uzak durduğunu ifade eder. Bu tür insanlar, zorlayıcı durumlarla karşılaşsalar bile doğru yoldan sapmazlar ve kötü yollara düşmezler.
  • Irz ehlinin kapısı daima kapalı gerek (Ehli ırzın kapısı kapalı gerek): Ahlaki değerlere ve namusa önem veren insanların kendilerini korumak ve itibarlarını sürdürmek için dikkatli ve tedbirli olmaları gerektiğini ifade eder.
  • Irz insanın kanı pahasıdır: İnsan ırzını, namusunu korumak için canını verir.
  • Irzının kadrini bilmeyen dinini bilmez: Bir kişinin kendi onurunu, namusunu ve ahlaki değerlerini korumayı bilmezse, dini inançlarına da gereken önemi veremeyeceğini ifade eder.
  • Edepsizden ırzını satın al: Edepsizin yaptığı davranışlardan gerekli dersler çıkarılarak, edepli olmanın yolu öğrenilir. Edepsizin yaptıklarını yapmamak bir bakıma edepli olmaktır.
  • Malımız yok ise ırzımız var olsun: İnsana hayatta maddi varlıktan çok şeref ve itibar gereklidir.
  • Namussuzdan ırzını satın almalı: Namuslu kalabilmek için ahlaksız ve güvenilmez kimselerle muhatap olunmaması gerektiğini anlatır.

Ayrıca bkz.: Namus ile ilgili atasözleri ve deyimler