Ozmos ve ters ozmos nedir ne demektir?

Osmoz

Ozmos, aralarında sadece akışkanın geçebildiği yarı geçirgen bir zar bulunan, aynı içerikli fakat farklı konsantrasyonlu iki karışımın konsantrasyonlarının yani yoğunluklarının eşitlenene kadar akışkanın kendiliğinden, yoğunluğun az olduğu taraftan yoğunluğun çok olduğu tarafa doğru geçişini anlatan bir akışkan eğilimidir. En çok canlılarda hücre zarından su geçişinde gerçekleşir.

Örnek animasyonda aralarında sadece suyun geçebildiği bir filtre bulunan iki farklı yoğunluktaki şeker çözeltisindeki az-yoğun tarafta bulunan suyun zamanla çok-yoğun tarafa geçerek yoğunlukları eşitlediği görülmektedir.

Akışkanın, az-yoğundan çok-yoğuna geçme eğilimine başka bir deyişle yoğunluğun fazla olduğu çözeltinin akışkan emme gücüne osmotik basınç denir.

Animasyonda yer çekimi 0 olarak kabul edilmiştir. Bu yüzden iki farklı haznenin su seviyeleri kolayca değişebilmekte ve konsantrasyonları eşitlenebilmektedir. Animasyon yer çekimine maruz bırakılırsa osmoz tam olarak gerçekleşmez, sadece osmotik basınç ve yer çekimi güçleri dengelenene kadar devam eder ve sonra durur. Sonuçta da iki karışımın yoğunluğu tam olarak eşitlenemez.

Ters ozmos

Ters osmoz

Ters osmoz, herhangi bir ozmos sistemine osmotik basıncın tersi yönünde basınç uygulanarak, konsantrasyonu daha yoğun olan çözeltinin daha da yoğunlaşmasını diğer hazneye daha az yoğun (daha saf) bir çözelti geçişine neden olan yapay bir geçişimdir. Eğer ters ozmos sistemine uygulanan basınç bir süreliğine uygulanmazsa sistem kendiliğinden normal osmoza döner.

Kısacası ters ozmos bir arıtma/süzme yöntemidir. Genellikle su arıtmak için kullanılır. Yüksek basınç ile pompalanan çözelti şeklindeki su sadece suyun geçebileceği ve diğer maddelerin (tuz, kir vb.) takılacağı membran adı verilen bir filtreden geçirilir ve oldukça saf bir su elde edilir.

Osmoz ve ters osmoz farkı

Osmoz ve ters ozmos farkı

Osmoz farklı yoğunluktaki çözeltilerin yoğunluğunu eşitlerken, ters ozmos bir çözeltinin yoğunluğu artırırken diğerininkini oldukça azaltır.

Ozmos kendiliğinden olurken, ters ozmos için yapay basınç gereklidir.