Cahil nedir ne demektir? Cahil ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

1. Okumamış, öğrenim görmemiş: Hiçbir ayet, hiçbir hadis yok ki kızların cahil kalmasını doğru bulsun. (S. Kılıç)
2. Nesneler ve olaylar üzerinde düşünebilecek bilgilerden yoksun olan kimse, bilgisiz: Cehaletten kurtulmak için öncelikle insanın cahil olduğunu kabul etmesi gerekir ki, bu aşama en zor olanıdır. (İlgili cümle kaynağı: M. Karakuş)
3. Belli bir konuda yeterli bilgisi olmayan: O bu işin cahilidir.
4. Deneyimsiz, genç, toy: Cahildir kusura bakılmaz.

Cahil ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "cahil" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Cahil cühelâ: Bütün cahiller, cahillerin hepsi: Hakiki ulema işin erbabı olması hasebiyle, işin başında olması lazım iken, hep cahil cühela işin başındadır. (M. M. Kersi)
• Cahil kalmak: Bilgi edinememek, bilgisi olmamak: Genç yaşında çobanlık uğruna cahil kalmış (İ. Özcan). Hemen hepsi öğrenim göremeyip cahil kalmış hanımlardır. (M. Nadir)
• Yazının cahili olmak: Okuma yazması olmamak, bilgisiz olmak.

Cahil ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "cahil" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

• Cahil adam meyve vermeyen ağaca benzer: Bilgisiz, cahil kimsenin ne kendine, ne de başkalarına faydası olmaz.
• Cahil adam, yarım adam: Bilgisiz kişilerin olgunluk ve yetkinlik açısından eksik olduğunu ifade eder. Gerçek insanlık ve kemal, bilgi ve görgü ile tamamlanır.
• Cahil cesur olur: Akılsız, bilgisiz kimseler yaptıkları iş yanlış veya tehlikeli de olsa onlar bunu kavrayamadıkları için yine de o işi yapmaktan sakınmazlar.
• Cahil günde bin hatır yıkar, alim yapar: Bilgisiz ve düşüncesiz kişilerin insanları kırarak zarar verdiğini, bilgili ve bilge kişilerin ise ilişkileri düzelttiğini ifade eder. Cahillik yıkıcı, bilgelik ise yapıcıdır.
• Cahil ile çıkma yola; getirir başına türlü bela: Bilgisiz, beceriksiz kimselerle bir işe kalkışırsan onların yüzünden zor durumlarda kalırsın.
• Cahil ile konuşan cahil olur: Cahil kimselerle arkadaşlık eden, bir şey öğrenemez. Kendisi de onlar gibi cahil olur.
• Cahil kendisinin düşmanıdır, başkasına nasıl dost olur: Cahil insanların kendi zararlarına davrandığını ve bu nedenle başkalarına faydalı olamayacaklarını ifade eder. Yani, kendisine bile yararı dokunmayan biri, başkalarına dost olamaz.
• Cahil olan kimse, vakitsiz öten horoz gibidir: Bilgisiz veya deneyimsiz kişilerin, gereksiz ve zamansız konuşmalar yaparak kendilerini açığa vurduklarını ifade eder.
• Cahil olan şad olayım der, daim elem çeker: Beceriksiz ve cahil kimseler hayatta sevinçten çok üzüntü yaşarlar. Çünkü yaptıkları işlerin çoğundan kötü sonuç elde ederler.
• Cahilden kork, aslandan korkma: Bilgisiz veya cahil bir kişiden zarar gelebileceğini ancak güçlü veya korkulan birinden zarar gelmeyeceğini ifade eder. Korkunun doğru yerde olması gerektiğini ve güçlü kişilerden değil, bilgisiz veya haksız olanlardan kaçınılması gerektiğini vurgular.
• Cahile laf (söz) anlatmak, deveye hendek atlatmaktan güçtür (zordur)*: Cahil kimselerle uğraşmak, onları ikna etmek, inandırmak çok güçtür.
• Cahile söz anlatmak, köre renk tarifi gibidir: Cahil insan en basit şeyleri bile kavramakta zorluk çeker. Onun için böyle kimselere bir şey öğretmek bazen çok ağır bir işi yapmaktan daha zordur.
• Cahile söz yetmez, çalıda gül bitmez: Bazı şeylerin gerçekleşmesi nasıl ki imkansızsa, bilgisiz, beceriksiz kişilere bir şey öğretmek de o kadar zor ve hemen hemen imkansızdır.
• Cahilin aklı dünyayı yakar: Önemli işlerin bilgisiz ve cahil kimselere danışılarak yapılmasının veya onlara devredilmesinin kötü sonuçlar doğuracağını ifade eder.
• Cahilin aklı gözündedir: Cahil kişinin bilgi birikimi olmadığı için sadece gördüğü ve duyduğu şeylerle ilgilendiğini ifade eder. Bu kişiler, derinlemesine düşünmeden ve araştırmadan yüzeydeki bilgilere dayanarak hareket ederler.
• Cahilin dostluğundan alimin (arifin) düşmanlığı yeğdir*: Bilgili ve akıllı bir kişinin düşmanlığının bile cahil birinin dostluğundan daha değerli olduğunu ifade eder. Yanlış yönlendirilmektense, bilge birinin eleştirisi daha çok fayda sağlar.
• Cahilin dostluğundan düşmanlığı yeğdir: Cahil bir kişinin dostluğunun bile zarar verebileceğini, bu yüzden düşmanlığının bile daha az tehlikeli olduğunu ifade eder. Cahil kişiyle arkadaşlık etmektense, onun düşmanlığını göze almak daha iyidir.
• Cahilin eşekten farkı yoktur: Bilgisiz kimse her duyduğuna inanır, her söyleneni yapar.
• Cahilin ibadetinden âlimin uykusu hayırlıdır: Bilgi sahibi olmadan yapılan ibadetlerin tam manasıyla yapılamayacağını, oysa bilge bir insanın dinlenmesinin bile daha değerli olabileceğini ifade eder. İbadetin gerçek anlamda faydalı olabilmesi için bilgi ve bilinçle yapılması gerektiği vurgulanır.
• Cahilin sofusu şeytanın maskarası: Bir şey hakkında tam olarak bilgi sahibi olmayan kişiler eksik ve hatalı yaptıkları işlerle faydadan çok zarar getirirler.
• Cahilin sözüne bakılmaz: Bilgisiz ve deneyimsiz kişilerin söylediklerine güvenilmemesi gerektiğini ifade eder. Cahil kişilerin sözleri dikkate alınmaz ve önemsenmez.
• Cahillik körlükten güçtür: Bilgisizliğin ve cehaletin, fiziksel körlükten daha zorlayıcı ve tehlikeli olabileceğini ifade eder. Körlük sadece bir duyu eksikliğidir, ancak cehalet insanın yaşamını olumsuz etkiler ve doğru kararlar almasını engeller.
• Alim olmak istersen durma yaz, cahil olmak istersen durma kaz: Bilgi sahibi olmak için sürekli okumak, yazmak ve öğrenmek gerektiğini, aksi takdirde, bilgisizlik içinde kalmaya devam edileceğini ifade eder.
• Alim yaşadıkça koç olur, cahil yaşadıkça hiç olur: Bilgili, kültürlü kişiler ölene dek topluma yararlı kişiler olmaya devam ederler. Cahil, beceriksiz kişiler ise ne kadar yaşarsa yaşasın toplum için bir değerleri olmaz.
• Alimin bir saati, cahilin yüz saatinden kıymetlidir: Bilgili insan vaktini boşa harcamayı sevmez. Bu yüzden vakit onlar için çok değerlidir. Cahil, tembel kimseler için ise zamanın hiç değeri yoktur.
• At ile cahil ağaya kulluk çetindir: Bilgisiz veya eğitimsiz kişilere, yetenek ve bilgi eksiklikleri nedeniyle hizmet etmenin zorluğunu ifade eder. Bir işte yeterli bilgi ve beceriye sahip olmayan bir kişi, o işi yürütmekte veya liderlik etmekte zorlanır.
• Bilenle bilmeyen bir olmaz: Yetenekli, başarılı kimselerin yaptıkları işi, cahil, beceriksiz kimseler yapamazlar.
• Ben sorarım ilm-i hikmetten, sen dersin "Çalmadım kilimi mektepten": Cahil insanlara, bilgi ve kültür gerektiren bir soru sorulduğunda, konuyla hiç ilgisi olmayan cevaplar vererek mahcup duruma düşerler.
• Bu dünyada zordan zordur boş kafa doldurmak: Cahil ve a kimselere bir şey öğretmek dünyadaki en zor işlerden biridir.
• Cehalet daima nedamet: Cahillik insanı her zaman başarısızlığa ve kötü sonuçlara götürür (nedamet: pişmanlık).
• Dağ adamı, hasta eder sağ adamı: Hiç bir şeyden anlamayan cahil, görgüsüz kişi, davranışlarıyla çevresindekileri sinirlendirir ve rahatsız eder.
• Elifi görse mertek sanır: Cehalet derecesi yüksek olan kişilerin en basit şeyleri bile tanıyamayacak kadar bilgisiz olduğunu ifade eder. Bu kişi, bir harfi bile başka bir şeyle karıştıracak kadar cahildir (elif: Türkçe "I" harfine benzeyen Arap alfabesinin ilk harfi, mertek: kalın ve uzun dört köşe kereste).
• Eşeğe altın semer vursalar eşek yine eşektir* (Eşek altın yular taksa yine merkep yine merkep): Erdemden yoksun kişi, giyimle, unvan ve mevkiyle erdemli olamaz; özü neyse gene öyle kalır.
• Eşeğe söz, kokmuşa tuz hayretmez: Anlayışsız cahil kişiye laf anlatmak oldukça güçtür.
• Eşek hoşaftan ne anlar (suyunu içer, tanesini bırakır)*: Bilgisiz, görgüsüz kimse, ince, güzel şeylerin tadına varamaz, değerini ölçemez, küçümser.
• Gafile kelam, nafile kelam: Dikkatsiz veya anlayışsız bir kişiye yapılan konuşmaların genellikle boşa gittiğini ifade eder. Kişinin konuya veya duruma dair anlayış seviyesinin önemini vurgular.
• Gaflet gözün perdesidir: Duyarsızlık, öğrenme meraklısı olmamak insanın cahil kalmasına neden olur.
• Hem cahil hem muannit: Cahil kimseler bir işte bilgi sahibi olmadıkları halde yine de o işi yapmaktan vazgeçmezler (muannit: inatçı).
• İlim ehli cahili yola getirir: Bilgi ve eğitim sahibi kişilerin bilgisiz veya cehalet içinde olanları doğru yola yönlendirme kapasitesine sahip olduğunu ifade eder. Bilgili kişiler, cehaletten kaynaklanan yanlışları düzeltebilir ve insanları doğru yolda ilerlemelerine yardımcı olabilirler.
• Keten gömlek olmaz dokutmayınca, evlat alim olmaz okutmayınca: Bir şeyin, malzemesi ve yapımı iyi olmazsa o şeyden iyi verim alınmaz. Aynı şekilde insan evladının eğitimine önem vermezse onun cahil ve bilgisiz kalmasına neden olur.
• Nadan elinden su içme, abı hayat olsa da: Cahil veya kötü niyetli bir kişiden gelen şeylerin, ne kadar değerli veya faydalı görünse de tehlikeli olabileceğini ifade eder (nadan: cahil, kaba).
• Nadan ile konuşmaktansa arif ile taş taşımak yeğdir: Bilgisiz, beceriksiz kimselerle arkadaşlık etmektense, kültürlü, yetenekli kimselerin yanında çalışıp onlardan bir şeyler öğrenmek daha iyidir.
• Nadan ile ye iç, sohbet etme: Cahil, beceriksiz kimselerle samimi ol, fakat onlarla tartışma. Çünkü onlar sadece kendi bildiklerini doğru sanırlar.
• Nadana sukuttan iyi cevap olmaz: Cahile herhangi bir konuda konuşmak faydasızdır, çünkü o, karşısındaki kişiyi dinlemeyi bile bilmez.
• Nadanla sohbetten aklı irfanla taş taşımak yeğdir: Cahil insanlarla konuşup tartışmaktansa, kültürlü, yetenekli kimseler hizmet etmek daha yararlıdır.
• Sakin cahil, asi alimden yeğdir: Bilgili olduğu halde bildiklerini kötüye kullanan kişiden, bilgisiz fakat temiz kalpli kişiler daha iyidir.
• Yine o eşek, yine o semer: Değişmeyen veya kendini geliştirmeyen cahil kişilerin aynı hataları yapmaya devam edeceğini ifade eder. Bir kişinin karakteri veya davranışları değişmedikçe, aynı sonuçlarla karşılaşmak kaçınılmazdır.