Hacı nedir ne demektir? Hacı ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

Güncellenme: Soru/Yorum: 0
Kabe ve Medine-i Münevvere önündeki hacılar
Hac ibadeti ve hacılar

Hacı, İslam'ın beş şartından biri olan hacca gitme ibadetini yerine getirmiş kişidir. Hac, Müslümanların her yıl belirli zamanlarda, Arabistan Yarımadası'nda yer alan kutsal Mekke şehri ve çevresindeki bölgelerde gerçekleştirdiği manevi bir yolculuktur. Bu ibadet, Müslümanların inançlarını pekiştirmeleri, Allah’a yakınlaşmaları ve günahlarından arınmaları amacıyla yapılan bir ibadettir. Hac, sadece maddi değil, manevi bir hazırlık gerektirir ve maddi durumu el veren her Müslümanın hayatında en az bir kez yerine getirmesi gereken bir görevdir. Hac mevsiminde, dünyanın dört bir yanından gelen milyonlarca Müslüman, aynı anda aynı ibadeti yerine getirerek, İslam birliğini ve kardeşliğini simgeler.

Hacı ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde hacı kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

  • Hacı ağalık etmek: Gereksiz yere, gösteriş olsun diye bol para harcamak: Hacı ağalık taslayacak olursan hesabını hemencecik 500 lira yapıverirler. (C. Kılıççıoğlu)
  • (birini) Hacı bekler gibi beklemek: Büyük bir sabırsızlıkla beklemek: Osmanlıların ülkelerine girmelerini, hacı bekler gibi gözlüyorlardı! Çünkü Osmanlı sisteminde kimlik tasnifi yoktu. Herkes, insanlık çizgisinde eşit muamele görüyordu. (İ. Bozdağ)
  • Hacı lokumu gibi uymak: Zaman ve durumlara hiçbir zorluk çekmeden uymak: Hacı lokumu gibi her ağza uyar. (Atasözü)

Hacı ile ilgili atasözleri ve anlamları

Kabe önünde gözlüklü küçük bir çocuk hacı
Küçük hacı

İçinde hacı sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

  • Hacı hacıyı Mekke'de (derviş dervişi tekkede) bulur*: Aynı yolda ve amaçta olanlar, birbirleriyle o yolda buluşurlar.
  • Hacı hacıyı Mekke'de, derviş dervişi tekkede, deli deliyi dakkada bulur: Herkes arkadaşını kendi huyunda, kendi mesleğinde olan kimselerden seçer; onlarla da belirli mekanlarda rast gelir, buluşur.
  • Hacı lokumu gibi her ağza uyar: Çelişkiye düşme veya tutarsızlık kaygısı taşımaksızın, içinde bulunduğu ortama uyum gösterenler için kullanılır.
  • Hacı Mekke'de, derviş tekkede (yakışır): Kişi, özel durumunun gerektirdiği yerde bulunmalı.
  • Hacı sandığımızın haçı koynunda çıktı: İyi sandığımız kişinin gerçek kişiliğini gizlediği ve kötü kişi olduğu anlaşıldı.
  • Hacıya 'Tespih alır mısın?' demişler, 'Ya biz buraya ne için geldik?' demiş: Bir kişinin esas amacından sapmaması gerektiğini anlatır. İnsan, önemli bir iş veya hedef için bir yere gittiğinde, zamanını veya enerjisini önemsiz detaylarla harcamaz; ana amacına odaklanır.
  • Abdal tekkede, hacı Mekke'de bulunur: Herkes kendisine yakışan ve uğraştığı işle ilgili olan yerdedir.
  • Deve Kabe'ye gitmekle hacı olmaz*: Gerekli niteliklerden yoksun olan kişi, bir takım gereklilikleri yerine getirse bile kişiliğine değer kazandıramaz.
  • Miras her adama yaramaz yarasa da hacı ağa olmaz: Hazır gelen maldan insana fayda gelmez. İnsan kendi kazancıyla yükselir, mevki alır.
  • Niyetsiz hacı, ya Bağdat'tan döner ya Arafat'tan*: Bir işi yapmaya niyetlenmeyen veya niyeti güçlü olmayan kişinin o işi tamamlayamadan geri döneceğini ifade eder.
  • O hacı bu hacı, kim olacak boyacı: Bir toplulukta yapılması gereken bir işi herkes birbirinden beklerse o iş ortada kalır.
  • Onmadık (talihsiz) hacıyı deve üstünde yılan sokar*: Talihsiz kişinin karşısına en olmayacak durumlarda inanılmaz, umulmadık engeller çıkar.
  • Özenmekle hacı olunmaz: Bir işi başarmak için istemek yetmez. Gayret sarf etmek gerekir.
  • Ya deve ya deveci (Ya deve ya deveci ya deve üstündeki hacı)*: "İlerisi için verdiğim sözden korkmuyorum, o zamana kadar nasıl olsa şartlar değişir" anlamında kullanılan bir söz: Fakat kurnaz adam, arkadaşının haklı sözlerine hiç aldırmamış. Pişkin pişkin: — Otuz yıla kadar kim öle, kim kala! Ya deve ölür ya deveci ya da ben, diye karşılık vermiş. (Y. Yılmaz)

Hacı ile ilgili birleşik fiil ve kelimeler

  • Hacı ağa: (alay) Taşradan büyük kente gelip gösterişle para harcayan, para yiyen kimse.
  • Hacı baba:
    1. Hacı olmuş yaşlı kimse: "Hacı baba abdest almak için sana su dökeyim mi?" der. (S. Kahyaoğlu)
    2. Yaşlı erkekler için kullanılan bir hitap sözü: "Hey Hacı Baba, ben daha önce sana razı olduğumu söylememiş miydim? Daha bunca hediyeye ne gerek vardı ki?" (Evliya Çelebi)
  • Hacı hanım: Hacca gitmiş kadın: Sahurdan bir saat evvel, Hacı Hanım, kapımızı vurarak bizi uyandırıyordu. (Ö. Seyfeddin)
  • Hacı lokumu: Hacdan dönenlere "hoş geldin" kutlaması yapılırken, zemzem ve şerbetle sunulan lokum: Hacı lokumu tabir edilen lokmalar, bir kase içerisinde gül sulu şeker şerbetine konarak ziyaretçilere ikram edilirdi. (Musahipzade Celâl)
  • Hacı olmak: Hacca gidip haccın gereklerini yapmış olmak, hacılık: Halbuki garip kırk yaşlarında, hacı olmuş, aklı başında ve terbiyeli yiğit bir kimseydi. (E. Subaşı)
  • Hacılar bayramı: Kurban bayramı: Hacılar bayramında doğan çocuğa ise erkekse Hacı, kızsa Hacer adı konur. (H. Z. Koşay)
  • Hacısı hocası: Kim varsa, herkes, hepsi: Şairi, yazarı, filozofu, gazetecisi, hacısı, hocası, öğretmeni hep birbirinin karşısında; dolanıp duruyorlar. (B. Büyükarkın)