Naz nedir ne demektir? İlgili atasözü deyimler ve anlamları

Naz etmek

Kendini beğendirmek amacıyla takınılan edalı tavır, cilve: Hem bahardır hem yazdır / Hem cilvedir, hem nazdır, / Ne söylense hep azdır; / Hak'tan armağan kadın / Her derde derman kadın (M. N. Sefercioğlu)
İstediği halde isteksiz gibi görünüp kendini ağırdan satmak amacıyla yapılan yapmacıklı çekingen davranış: "Nazı bırak da öttür şu boruyu... Sesi ince mi kalın mı, tatlı mı acı mı, artık öğrenelim." dedim. (A. Givda)
Şımarıkça davranış: Bende nazından bıktım, nazına dayanamıyorum anla! (N. Cumalı)

İlgili deyimler ve anlamları

İçinde "naz" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

Naz etmek (yapmak, satmak): (deyiminin anlamı) Nazlanmak: Çocuk gibi sevilmek ve avutulmak istiyor; tanıştıkları günden beri naz ediyor, o da bu naza severek katlanıyordu (A. E. Kavaklı). Barışmasına barışacak ama, biraz naz ediyor (C. Kudret). Ben zaten seninle evlenmem diye naz yapıyordu (S. S. Pınar).
Naz uykusu: Etrafın farkına bilerek varmamak, cilve ile kendini uykuda göstermek: Naz uykusu, o güzelin bakışlarını sarhoş ve baygın hale getirmiş, bakışlarını bulandırmış, gamzelerini naz eder hale getirmiş.
(Kendini) Naza çekmek: İstekli olduğu halde yapmacıktan isteksiz gibi davranmak: O alaka gösterdikçe Gülzar kendini naza çekiyordu (E. B. Şapolyo). Evlenme teklifinin kabul edilmemesindeki gerçek sebebi bir türlü bulup çıkaramadı. En kuvvetli sebep, kadın belki kendisini naza çekiyordu. (N. Kemal)
(Birine) Nazı geçmek: Dilediğini kabul ettirecek kadar hatırı sayılmak: Tasavvuf ehlince erenlerin "naz ehli" olanları, Allah'a naz edebilen, nazları Allah'a geçenlerdir. (N. Albayrak)
(Birinin) Nazına katlanmak: Birinin istediği her şeyi hangi durumda olunursa olunsun yerine getirmek: Peki, ne diye sana yepyeni elbiseler yaptırıyor, bu kadar masraflara giriyor, her nazına katlanıyor? (H. F. Ozansoy)
Nazını çekmek: Birinin her istediğini yerine getirmek, her türlü davranışına katlanmak: Onun bunun nazını, kendi nazlı yari için çeker. (A. Tecemen)

İçinde "naz" kelimesi geçen atasözleri ve açıklamaları:

Çok naz âşık usandırır: (atasözünün anlamı) Başka şeylerde olduğu gibi nazlanmada da aşırı gidilmemelidir ve karşı taraf bıktırılmamalıdır: A kuzum çok nazdan âşık usanır / Vefasız sevdadan gönül bulanır. (Emrah)
Güzele güzel dersin naz eder, çirkine güzel dersin haz eder: Güzel sözün her insanda bırakacağı etki yine güzeldir (!).
Kişi, sevdiğine naz eder: Naz etmek sevmenin bir işaretidir, insan sevmediğine naz etmek için uğraşmaz, hemen tersler.
Kız anası naz anası, oğlan anası kapı arkası: Kız anasına itibar edilir, oğlan anası istenmez.
Kız evi, naz evi (ona göre al önlemini): Kız tarafı nazlı olur, erkek tarafının bunu kabul etmesi ve buna hazırlıklı olması gerekir: Kızdır, nazdır, ne verilse azdır.
Naz maşukun, niyaz aşığın kârıdır: Naz sevilenin ve çoğunlukla kızların, yalvarıp yakarma da sevenin genellikle de erkeklerin işidir, bunun tersi düşünülemez: Güzellin huyu cilvedir nazdır aşığın sanatı ise niyazdır. (Ciziri)