İbadet nedir, ne demektir? İbadet ile ilgili atasözleri ve anlamları

Allah'ın buyruklarını yerine getirme, Allah (c.c.)'a gösterilen saygı davranışı, tapınma, tapınış: Namaz bir ibadettir.

• İbadet etmek: Allah'ın buyruklarını yerine getirmek, Allah'a kulluk etmek, tapmak: Ben cinleri ve insanları sadece bana ibadet etsinler diye yarattım. (Zariyat Suresinden)
• İbadethane: İçinde ibadet edilen yer, cami.

İbadet ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "ibadet" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

• İbadet de gizli, kabahat de*: İbadette gösterişe kaçılmaz. Kabahatin de herkesçe bilinmesi doğru değildir.
• İbadet de kabahat de gönül şenliğiyle olur: İbadet de, suç da insanın isteğine bağlıdır. Zorlama ile insana istemediği şeyler yaptırılamaz.
• İbadet de kabahat de kul içindir: İnsanların hem iyilik hem de kötülük yapma kapasitesine sahip olduklarını ifade eder. Atasözü aynı zamanda insanların yaptıkları hatalardan dönebileceklerini ve pişmanlık duyarak tövbe edebileceklerini de anlatır.
• İbadetle cennete girilmez, temiz kalp gerek: İbadet sadece cennete girmek için yapılmamalı. Yürekten inanan, temiz kalpli kişilerin ibadeti gerçek ibadettir.
• İbadette riya, kabahatte haya olmaz: İbadetin gösteriş için yapılmasının samimiyeti bozacağını, bir hata veya kusur işlendiğinde ise utanmadan ve dürüstçe kabul edilmesi gerektiğini ifade eder. İnsanlara, dini ve ahlaki konularda içtenlik ve açık sözlülükle davranmayı öğütler.
• Abidîn ibadeti nefsinedir: İnsanların yaptığı ibadetlerin asıl faydasının Allah'a değil, kendilerine olacağını ifade eder. İbadet, insanı arındırır ve kendi nefsine huzur sağlar.
• Abidin ibadeti nefsini, adilin adaleti âlemi ıslah eder: İbadetin insanın kendi iç dünyasını düzeltmeye yaradığını, adaletin ise toplumu ve dünyayı düzene koyduğunu ifade eder. Kişisel arınma ibadetle, toplumsal düzen adaletle sağlanır.
• Allah'a dolu ellerle değil, temiz ellerle dua edilir: İbadetin maddi kazanç veya çıkar amacıyla değil, içtenlik ve dürüstlükle yapılması gerektiğini ifade eder. İnsanın Tanrı karşısındaki değeri, sahip olduklarıyla değil, kalbinin ve niyetinin temizliğiyle ölçülür.
• Anaya babaya hizmet, Allah'a ibadet (Ataya itaat Tanrı'ya ibadet sayılır): Anne babaya gösterilen sevgi ve ilgi ibadet kadar kutsaldır.
• Ayda yılda bir namaz, onu da şeytan komaz: Dini görevlerini nadiren yerine getiren kişinin, bu az sayıdaki ibadetini bile şeytanın engellemeye çalışacağını ifade eder. İbadet ve iyi davranışlar, süreklilik ve istikrar gerektirir; aksi takdirde kolayca ihmal edilebilir.
• Bir ağaç dikmek bir yıllık ibadete bedeldir: Sağladığı yararlar bakımından ağaç dikmek, insanoğlunun bir nevi kutsal görevidir.
• Cahilin ibadetinden âlimin uykusu hayırlıdır: Bilgi sahibi olmadan yapılan ibadetlerin tam manasıyla yapılamayacağını, oysa bilge bir insanın dinlenmesinin bile daha değerli olabileceğini ifade eder. İbadetin gerçek anlamda faydalı olabilmesi için bilgi ve bilinçle yapılması gerektiği vurgulanır.
• Çalışmak ibadetin yarısıdır: Dürüst, namuslu ve yararlı işlerde çalışan insan, aynı zamanda hayır işlemiş sayılır.
• Farzdan önce farz var: İbadet ve görevlerde öncelik sırasına dikkat edilmesi gerektiğini anlatır. Her işin bir zamanı, düzeni ve öncelik hakkı vardır; asıl olan, doğru sırayı gözetmektir.
• Gönülsüz namaz göğe ağmaz (göklere çıkmaz)*: Gönülsüz yapılan bir hizmet iyi karşılanmaz, gönülsüz yapılan işten hayır gelmez. Ayrıca gönülsüz yapılan ibadet de kabul olmaz.
• Haddini bilmek ibadetten sayılır: İnsanın sınırlarını bilip aşırıya kaçmamasının büyük bir erdem ve kulluk bilinci olduğunu ifade eder. Kendisini tanıyıp ölçülü davranmak, ibadet kadar değerli görülür.
• İş ibadettir: İnsan, çalışmayı kutsal bir görev olarak bilmelidir.
• Kıyamette ibadet olmaz: Fırsatlar kaçtıktan sonra yapılan çabanın fayda sağlamayacağını ifade eder. Zamanında yapılmayan işler, geç kaldığında bir anlam taşımaz. İş işten geçtikten sonra yapılan ibadet boşunadır.
• Namaz adamı yabanda komaz: İbadet eden insanın Allah'ın koruması altında olacağını ve zor durumlarda yalnız bırakılmayacağını ifade eder. İbadet, kişiyi manevi olarak güçlendirir ve hayatındaki zorluklara karşı direnç kazandırır.
• Namaz, Müslümanın miracıdır: Namazın bir Müslüman için Allah'a en yakın olduğu anlardan biri olduğunu ifade eder. Bu ibadet, insanın manevi olarak yücelmesi ve Allah'la buluşması olarak değerlendirilir.
• Riyasız namaz kılanın dizi yorulmaz: Samimi ve içten yapılan ibadetin insana yorgunluk vermeyeceğini ifade eder. İçtenlikle yapılan her işin karşılığı daha büyük olur ve kişi manevi olarak güçlenir.
• Yarın ölecekmiş gibi ibadet et, hiç ölmeyecekmiş gibi çalış: İbadet sürekli yerine getirilmeli, çünkü ölüm pek yakın olabilir. Aynı şekilde çok uzun süre yaşayacakmış gibi çalışıp kazanmaya devam edilmelidir.