|
| Kaz |
- Kazsılar takımından, hem evcil hem yabanıl olanları bulunan, ördekten iri bir hayvan cinsi.
- İri ve beyaz veya boz tüylü, ayakları perdeli kuş türlerine verilen ad.
- (mecazi) Budala, ahmak, bön: Avukat, "kazın biri" diye nitelediği Özarı'yı büyük bir saygı ile ağırlar. Bu da önceden söylenilen ile sonradan sergilenen konuşma ve davranışın çatışması demekti. (N. Cumalı)
İlgili birleşik kelime ve fiiller
- Kaz adımı: Dizleri kırmadan atılan adım: Kaz adımı, askerlerin tören yürüyüşü sırasındaki adımlarının adıdır. Bu adımları genel bir olumsuzluğa mahkûm etmek doğru değildir.
- Kaz kanadı: → Kazkanadı.
- Kaz oyunu: Karton üzerinde zarla oynanan bir oyun.
- Kaz tüyü: Kazlardan elde edilen, yorgan, yastık ve giysi dolgusunda kullanılan tüy.
İlgili deyimler ve anlamları
İçinde "kaz" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:
- Kaz gibi yolmak: (deyiminin anlamı) Varını yoğunu elinden almak: Dünyada dert bitsin, kalmasın acı / Mazlumun ahını alan kalmasın / Ezilsin tefeci, kara borsacı / İnsanı kaz gibi yolan kalmasın (H. Akburak)
- Kaz kafalı: Anlayışsız, kavrayışsız, kafasız: Yetişen nesillerin herhalde hepsi kaz kafalı olmayacak, cemiyetini tanımak isteyenler de çıkacaktır. (M. Niyazi)
- Agop'un kazı gibi bakmak: Aptal aptal bakmak: Biri uyanıp "Kaçtı, Türk Kaçtı!" deyinceye kadar kafayı uzatıp Agop'un kazı gibi arkalarından bakakaldılar. (E. B. Merdivan)
- Agop'un kazı gibi yutmak:
- Aptallığı dolayısıyla, hileli işlere inanıp kanmak.
- Verileni, önüne konanı aç gözlülükle, ha bire yemek: Agop'un kazı gibi yutacağına, yanındaki fakir adamı da düşün! (H. F. Gözler)
- Kazı (tozu) koz anlamak: Söyleneni tümüyle yanlış anlamak: "Yok, yanlış bir şey yazmayasın diye izah etmek mecburiyetinde hissettim kendimi. Malum, gazeteciler kazı koz anlarlar ya..." (M. Adıbeş)
- Kazın ayağı öyle değil: Bir sorun yüzeyden görüldüğü gibi değil: "Alacaklılar tepemize binmeye geldi" diyordu annesi, fakat kazın ayağı öyle değildi. Kapıdaki polisti. Babasını arıyorlardı (O. Usta). Hepsiyle geçinir gideriz diyordum ama bu sefer kazın ayağı öyle değilmiş. (İlgili cümle kaynağı: G. Budayıcıoğlu)
İlgili atasözleri ve anlamları
İçinde "kaz" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
- Kaz gelen (gelecek) yerden tavuk esirgenmez: (atasözünün anlamı) Büyük çıkarların sağlanabileceği bir iş için ufak tefek armağan ya da bağışlardan kaçınılmaz: Aklımca bu hediye sayesinde yarın torpil için kapılarını çalmaya yüzüm olacaktı ve kaz gelecek yerden tavuğu esirgememiştim. (M. Bozdağ)
- Kaz kazla, daz dazla, kel tavuk kel horozla: Ancak her yönden uygun olan kişiler birbiriyle anlaşıp arkadaşlık ederler.
Soru/Yorum Gönder