Tövbe nedir, ne demektir? Tövbe ile ilgili atasözleri, deyimler ve anlamları

Tövbe

1. İşlenmiş bulunan bir günah ya da suçtan pişmanlık duyup bir daha işlemeyeceğine karar verme.
2. (din) Bu günahların affını da dileyerek bu kararı alemlerin Rabbi olan Allah'a arz etme: Bilmiyorlar mı ki, kullarının tövbesini kabul eden Allah'tır... Şüphesiz Allah tövbe kapısını alabildiğine açık tutmaktadır, rahmetiyle her şeyi kuşatmaktadır. (Tevbe Suresi 104. ayetten)
3. Bu kararı ifade eden söz.

Tövbe ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "tövbe" kelimesi geçen deyimler, birleşik kelimeler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Tövbe etmek: Bir günah veya suçu bir daha yapmamaya söz vermek: Bir gece yarısı secdeye kapanarak Allah'a tövbe etti. (B. Ayaz)
• Tövbe tövbe (estağfurullah): Çok şaşılan ve tasvip edilmeyen durumlar karşısında veya günah sayılacak bir sözden sonra, "Tövbeler olsun, tövbe ederim" anlamında söylenir: Yapamam ben öyle şey. Tövbe tövbe (A. Beril). Camiye hangi kıyafetle gelmiş, tövbe, tövbe! (R. Altıntaş). Ekmeğin hayırsızı mı olur, tövbe estağfirullah! (H. Kırkıl)
• Tövbe-i Nasuh: Bozulmamak üzere edilen samimi tövbe: Bir tövbe-i nasuh ile hayatında bembeyaz bir sayfa açıp Rabbine kul olmaya dair kendine bir söz vermelisin. (M. R. Sarıkoğlu)
• Tövbeli:
  1. Tövbe etmiş olan, tövbekâr.
  2. Zararını gördüğü için bir şeyi bir daha yapmamaya kendi kendine söz vermiş olan: Nicedir içmiyordu, tövbeliydi. (Kolektif)
• Tövbekâr: Günaha tövbe ederek doğru yola dönmüş (kimse): Tövbekar olduğumu, Allah korkusunu kalbime yerleştirdiğimi anlattım. 'Aslına döndün demek' dedi. (Y. Bahadıroğlu)
• Tövbeler olsun (Tövbeler tövbesi): Bir kimsenin günah olan veya olmayan, gerçekleşmiş veya gerçekleşme ihtimali olan herhangi bir işten çok pişman olarak bunu bir daha kesinlikle tekrarlamama kararı aldığını anlatan söz: Çile arkadaşlarımı, kardeşlerimi unutmak mı? Tövbeler olsun... (A. Veli). "Allah şahidim olsun, içkiye de, kumara da tövbeler tövbesi!" (Y. Bahadıroğlu)
• Tövbesini bozmak: Tövbe ettiği herhangi bir işe, duruma yeniden dönmek: Fakat bir süre sonra tövbesini bozdu ve yeniden bazı kötülükler işledi. Zaman geçince gönlünü büyük bir sıkıntı kapladı. (A. Manaz)
• Büyük sözüme tövbe: Bir konuda çok kesin konuşulduğunda tersi bir durumun başa gelmemesi dileğini belirten bir söz: Avdetinde kadının ilk sözü, "Büyük sözüme tövbe, ben öyle kız hekimi tavırlı, çokbilmiş kızı oğluma alamam!" cümle-i reddiyesi olmuştu. (H. R. Gürpınar)

Tövbe ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "tövbe" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:
( * yaygın bilinen )

• Tövbe, ehl-i isyana rahmettir: Günah işleyen ve hataya düşen kimseler için tövbenin bir kurtuluş ve rahmet kapısı olduğunu ifade eder. İnsan ne kadar büyük hata yaparsa yapsın, samimi bir şekilde tövbe ettiğinde merhamet sahibi Allah tarafından affedilir.
• Tövbe kapıları her zaman açıktır: İnsanların ölümden önce her zaman hatalarından dönüp pişmanlık duydukları takdirde Allah'tan af dileme, bağışlanma ve doğru yola geri dönme fırsatına sahip olduklarını ifade eder.
• Kırk gün (yıl) günahkar, bir gün tövbekar*: Sürekli kötü işler yaptıktan sonra iyi bir iş yapan insan için kullanılan söz.
• Kul hatasız olmaz, hata tövbesiz olmaz: Her insan hata yapar. Önemli olan pişmanlık duyup hatadan dönmektir.
• Kul tövbe ile mağfur olur/affolunur: Günah işleyenler tövbe ettikleri takdirde Allah tarafından affedilirler.