Yol nedir ne demektir? İlgili atasözleri deyimler ve anlamları

Uzun yol

1. Bir yere gitmek için üzerinden ya da içinden geçilen yer, tarik: Karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu vb.
2. Karada bu amaç için açılan geçecek yer: Yeni yollar yapılıyor. Köy yolu, asfalt yol vb.
3. İçinden ya da üstünden herhangi bir şeyin geçtiği, aktığı yer: Su yolu, çay yolu vb.
4. Yolculuk: Yola çıkmak, yola düzülmek.
5. Gidiş ya da çalışma çabukluğu, hız: Tam yol ileri.
6. Araç, çare: Birine yol göstermek. Bir yolunu bulmak.
7. Düzen gereken durum, nizam: Bu çocuk yola gelmez. İşleri yoluna sokmak.
8. Davranış, davranış biçimi, tutum: Tuttuğu yolun sonu yok.
9. Oluş, yapılış, gidiş, minval: Olaylar bu yolda gelişti. Bu yolda birkaç yazı okumalı.
10. Uyulan sistem, usul: Eğitim ve öğretimde tutulan yol.
11. Amaç, uğur, maksat: Bu yolda neler feda ettim.
12. Çizgi gibi ensiz ve uzun iz: Kumaşın yolları.
13. Kez, defa: Bir yol bize uğrasaydınız.
14. (anatomi) Vücuttaki çeşitli kanallara verilen ad: Dışkulak yolu.
15. Büyük tren istasyonlarında trenlerin yanaştığı demiryolları hatlarından her biri: Toros ekspresi beş dakika sonra üçüncü yola girecektir.

İlgili birleşik kelime ve fiiller

• Yol evladı: Bir tarikat şeyhinin tarikata aldığı kimse.
• Yol gitmek: Yolda ilerlemek.
• Yol göstermek:
  1. Yolu bilmeyene tarif etmek.
  2. (müzik) Bir uzun havaya uygun perdeden başlanabilmesi için sazla öncülük etmek.
• Yol haritası: (askeri terim) İzlenecek yolları ve yol civarındaki askeri önem taşıyan yerleri gösteren harita.
• Yol kesmek: (denizcilik) Herhangi bir manevrayla geminin hızını azaltmak.
• Yol parası:
  1. Yolculuk sırasında harcanmak için ayrılmış para.
  2. Yolların yapılması için toplanan vergi.
• Yol uğrağı (üstü): Yanından yol geçen.
• Yol yorgunluğu: Yolculuktan sonra duyulan yorgunluk.
• Yol yürümek: Yolda gitmek.
• Yola gitmek: Yolculuk etmek.
• Yolu açık: Önünde engel olmayan.
• Yolu açmak: Geçmeyi ya da gitmeyi önleyen engelleri ortadan kaldırmak.
• Yoluna: Uğruna.
• Yolundan döndürmek: Gitmeyi, devam etmeyi engellemek.
• Yolunu kaybetmek: Hangi yoldan gideceğini bilememek.
• Yoluyla:
  1. Yolundan geçerek.
  2. Aracılığıyla, vasıtasıyla.
  3. Yöntem ve usulüne uygun olarak: O her işini yoluyla yapar.

İlgili deyimler ve anlamları

İçinde "yol" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:

• (Bir şeye) Yol açmak: Bir olayın nedeni olmak.
• Yol almak: Belli bir amaç doğrultusunda belli bir plana göre mesafe kat etmek.
• Yol aramak: Çare aramak.
• Yol boyu: Yolun uzunluğunca olan yer.
• Yol bulmak: Çare bulmak.
• Yor erkan: Davranış kuralları.
• (Bir yeri) Yol etmek: O yere sık sık gitmek.
• Yol geçen hanı: (deyiminin anlamı) Girip çıkanı çok ve belirsiz olan yer: Yol geçen hanı zaten burası, emniyetli değil. (K. Berkkan)
• Yol görünmek: Yola çıkmak gerektiği anlaşılmak.
• Yol göstermek: Akıl vererek yardımda bulunmak.
• Yol iz bilmek: Görgüsü olup nasıl davranılacağını bilmek.
• Yol kesmek (yol vurmak): Soymak için tenhada birinin karşısına çıkmak: "Sen bahadır bir yiğitsin, yol kesmek sana yakışmaz, senin için Pâdişah'tan bir şey isteyelim" (E. Subaşı)
• Yol şaşmak: Yol çatallaşıp karışmak.
• Yol tepmek: Uzun yol yürümek.
• Yol tutmak:
  1. Kendine göre bir yaşama düzeni içinde olmak.
  2. Bir yoldan kimseyi geçirmeyecek biçimde düzen kurmak.
• Yol vermek:
  1. Geçmesine izin vermek.
  2. (Makineyi, motoru) Çalıştırmak.
  3. Birini işten çıkarmak.
• Yol yakınken: Gecikerek elverişsiz sonuç olanağı doğmadan, sezilen veya beliren kötü duruma düşmeden: Delikanlı yol yakınken vazgeçmeyi düşündü; böyle belirsiz bir maceraya tek başına atılmamalıydı. (K. Tolga)
• Yol yordam: Davranış ya da yapış kuralları.
• Yola çıkmak: Bir yere varmak üzere bulunduğu yerden ayrılmak.
• (Aynı, bir) Yola çıkmak: Aynı sonuca varmak.
• Yola düşmek: Yola çıkmak, yol almaya başlamak.
• Yola düzülmek (koyulmak): Gidilecek yere doğru yola çıkmak.
• Yola gelmek: Akla uygun duruma girmek, düzelmek: Aleme, yüz yirmi dört bin peygamber geldi, kâfirler bunları görüp, yola geldi de bu köpek ve kâfir nefis asla doğru yola gelmedi. (Ş. F. Attar)
• (Birini) Yola getirmek: Uslandırmak, düzeltmek.
• Yola revan olmak: (Eskiden) Yola çıkmak.
• ... yola sapmak: Belli bir yaşayış biçimi benimsemek: Kötü yola sapmak.
• Yola vurmak: (halk dilinde) Yolcu etmek.
• Yola yatmak: Yola gelmek: Birden kabarırsın, sonra yola yatarsın (İlgili cümle kaynağı: H. R. Gürpınar).
• Yoldan çıkmak:
  1. Kötü yola sapmak.
  2. Doğrudan ayrılmak, azmak: Allah'ın emrine karşı gelerek fasık oldu, yoldan çıktı. (M. Akar)
• Yollara dökülmek: Kalabalık halinde yola çıkmak.
• Yollara düşmek: Bir şeyi aramak için yollarda dolaşmak: Sonunda tacını tahtını, zevkini eğlencesini bırakıp yollara düştü... (Y. Bahadıroğlu)
• Yollarda kalmak: Varacağı yere vaktinde gidememek.
• Yolları ayrılmak: İki kişi ya da iki grup için görüş farkı belirmek, ayrı yönlere sapmak.
• Yolu almak: Yolun sonuna varmak.
• (Bir yere) Yolu düşmek:
  1. O yerden geçmesi gerekmek: Yolum düştü buraya, selam vermeden gitmek istemedim. (N. Sönmez)
  2. Sırası gelmek.
• Yolu tutmak: Yoldan kimseyi geçirmeyecek bir düzenleme yapmak: Polis yolu tutmuş.
• Yolun açık olsun: Yolculara söylenen iyi bir dilek sözü.
• ... yolun yolcusu: Kötü bir yolda olan: O yolun yolcusu. Aynı yolun yolcusu.
• (Birinin) Yoluna bakmak: Beklemek.
• Yoluna çıkmak:
  1. Karşılamaya gitmek.
  2. Engel olmak için karşısına çıkmak.
• Yoluna girmek: Düzene girmek, olumlu bir duruma girmek.
• Yoluna koymak: Bir şeye gereken düzeni vermek.
• (Bir şeyin) Yolunu açmak: Öncülük etmek.
• (Birinin) Yolunu beklemek: Gurbetteki birinin gelmesini beklemek: Beri tarafta Hüsrev, işinden, gücünden kalmış, gönlü, yârinin yolunu bekliyordu. (N. Ganjavi)
• Yolunu bulmak:
  1. Bir kişi, amacına ulaşmak için gereken uygun çalışma biçimini bulmuş olmak: Nasıl olsa, biz bir yolunu bulur, yaşamaya devam ederiz. (H. Adıgüzel)
  2. Bir iş yapmanın kolayını bulmak: Problemi çözmenin başka bir yolunu bulmuş.
  3. (argo) Uygun olmayan yollardan para kazanmak: Bu arada kendisi de yolunu buluyordu tabi. (K. T. Yıldız)
• (Birinin) Yolunu kesmek: Bir şey yapmak için yolda karşısına çıkmak.
• Yolunu sapıtmak: Doğru yoldan ayrılmak, kötü yola sapmak.
• Yolunu şaşırmak: Yanlış yola sapmak.
• (Bir işin) Yolunu yapmak: O işi olanaklı kılmak: Sami gelirse onunla kalmak için şimdiden yolunu yapıyordu. (N. Elver)

İlgili atasözleri ve anlamları

İçinde "yol" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

• Yol bilen kervana katılmaz: Bir işi kendi başına yapabilecek olan, başkalarının yardımına gerek duymaz.
• Yol ile (yoldan) giden yorulmaz: Bir işi yoluyla, yöntemiyle yapan kolay yapar.
• Yol sormakla bulunur (Sora sora Bağdat bulunur): (atasözünün anlamı) Bir işte izlenecek doğru yol, bilenlerden sorulmakla öğrenilir. → Sora sora Bağdat bulunur.
• Yol yürümekle, borç ödemekle (vermekle) tükenir (biter): Nasıl yol yürümekle, borç ödemekle bitirilirse, bir işi başarmak için de sürekli olarak çalışmak gerekir.
• Yoldan kal, yoldaştan kalma: Yolculukta arkadaş çok önemlidir. İnsan, iyi bir arkadaşla yolculuk yapmak için gerekirse yolculuğunu geri bırakmalıdır.