Hay nedir? "Haydan gelen huya gider" ne demektir? Anlamları

İyi dilek, azarlama, şaşma ve sevinç bildirmede kullanılan bir sözdür: Hay aklınla bin yaşa!
Beklenmeyen durumlar karşısında söylenen sözlerin başına getirilir: Hay Allah senden razı olsun, ne güzel yaptın!
Diri, canlı, hayat sahibi (kimse): Diğer taraftan, insan, haydır, konuşmaktadır, biliyor. Sınırlı da olsa bazı şeylere gücü yetebiliyor. (A. Yargıcı)
"Bütün varlıkların hayat kaynağı, ebedi ve hakiki hayat sahibi" anlamında Allah'ın en güzel isimlerindendir: O hay ve kayyûmdur. Zatıyla haydır, diridir, O'nun dışındaki bütün O canlılar, kendilerinden başka bir canlı varlık sayesinde hayattadır. (Ebu Mansur El-Matüridi)

Hay hayı gitmek vay vayı kalmak: (deyim) Sağlığını, gençliğini yitirerek yakınır duruma gelmek: İnsan isterse doksanlık, yüzlük olsun, isterse hay hayı gitmiş, vay vayı kalmış olsun, gene de ölmek istemez. Neden? Bu dünya iyi, güzel, tatlı da ondan. (O. Kemal)
Hay'dan gelen Hû'ya gider: Allah'tan gelen her şeyin yine O'na döneceğini ifade eder. İnsan, insana verilen nimetler ve emanetler, nihayetinde sahibine yani Allah'a geri döner.
Haydan gelen huya gider (selden gelen suya gider): (atasözü) Kolay ve emeksiz, beklenmeyen bir şekilde kazanılan şeyler ve havadan kazanılan para elden kolay çıkar, işe yaramayan şeyler için harcanır gider, kıymeti bilinmez.