Hayır nedir ne demektir? Hayır ile ilgili atasözü deyimler ve anlamları

1. (edat) "Yok, öyle değil, olmaz" anlamlarında kullanılan onamama, onaylamama ve inkar bildiren söz (evet karşıtı): - Bunu okudun mu? - Hayır, henüz değil.
2. (isim) Karşılık beklemeksizin yapılan iyilik: Öyle ise bir hayır yapalım. (K. Tahir)
3. (sıfat) İyi, yararlı, faydalı: Gelin bir hayır iş edelim, şunların gönülleri hoş olsun... (A. Sayar)

Hayır ile ilgili birleşik kelimeler

• Hayırla anmak: Ölmüş bir kimsenin ardından iyi konuşmak.
• Hayır dua etmek: İyi dileklerde bulunmak.
• (Birinin) Hayır duasını almak: Birinin iyi dileklerini almak.
• Hayırlı olsun:
  1. Hangisi hayırlı, iyiyse o olsun anlamında bir dilek sözü.
  2. Sonu iyi olsun.
• Hayırlısı Allah'tan: (Bir sorun için gerekli çaba harcandıktan sonra) Sonuç Allah (c.c.)'nın dileğine bağlı anlamında kullanılır: Hayırlısıyla şu iş bir bitse.

Hayır ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "hayır" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:

• Hayır beklememek: (deyiminin anlamı) İyilik ummamak, yararlı olacağını sanmamak.
• Hayır etmemek:
  1. Yararı olmamak: Ona o kadar öğüt hayır etmedi.
  2. İyileşememek, düzelememek.
• Hayır gelmemek: Yararı dokunmamak: Artık ondan size bir hayır gelmez.
• (Bir şeyden) Hayır görmemek: O şey işine yaramamak.
• Hayır işlemek: Din ve insanlık bakımından övülecek bir davranışta, yardımda bulunmak.
• (Bir şeyde) Hayır kalmamak: İşe yarar durumu kalmamak, artık işe yaramaz olmak.
• Hayır sahibi: İyiliksever.
• Hayır söylemek: Hayırlı söz söylemek, hoşa gitmeyecek söz konuşmamak.
• (Bir şeyden) Hayır yok: O şey bir daha eski iyi durumunu bulamaz.
• Hayra alamet: İyi bir durum belirtisi.
• Hayra karşı: İyilikle, hayırlı olması dileğiyle.
• Hayra yormak: Görülen bir rüyayı iyi ve olumlu yönde yorumlamak: Gözlerinin her daim mahmur bakışını, ben pek hayra yoramıyorum. (H. Taner)
• Hayırdır İnşallah:
  1. Anlatılan bir düşü iyiye yormak için söylenir.
  2. Şaşkınlık ve merak uyandıran olgular karşısında söylenir.
• Hayrı dokunmak:
  1. İşe yaramak.
  2. İyiliğini görmek.
• Hayrı olmamak: Yararlı, yardımcı olmamak.
• Hayır ola (hayrola): "Ne var?", "ne oluyor?" anlamına gelip merak bildirir.
• Hayrını gör: (Yeni alınan bir şey için) "Güle güle iyi günlerde kullan" anlamında ya da kırgınlık, alay belirtmek için söylenir.

Hayır ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "hayır" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

• Hayır dile eşine (komşuna), hayır gele başına (ne dilersen eşine o gelir başına): (atasözünün anlamı) Yakınların için iyi şeyler dile ve yap ki, onlar da senin için iyi şeyler dilesinler, yapsınlar.
• Hayırlı evlat neylesin malı, hayırsız evlat neylesin malı: → Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını.
• Hayırlı komşu, hayırsız akrabadan iyidir: İlgi ve iyiliklerini görmekte olduğumuz dost ve komşularımız, hiçbir ilgi ve alakasını görmediğimiz hısımlarımızdan, bize daha yakındır.