Emanet nedir ne demektir? Emanet ile ilgili atasözleri deyimler ve anlamları

1. Güven duyulan bir kimse ya da yere, korunmak üzere geçici olarak bırakılmış eşya ya da insan: Çocuklar sana emanet. (örnek cümle)
2. Bir kimseyle birine gönderilen şey: Ankara'dan getirdiğim emanetinizi ne zaman alırsınız?
3. Eskiden bazı devlet dairelerine verilen ad: Şehremaneti, rüsumat emaneti vb.
4. Eşyanın emanet olarak bırakıldığı yer: Valizimi emanete bıraktım ve koşarak bir tramvaya bindim.
5. (din) Ruh: Biz o emaneti göklere, yere ve dağlara arz ettik, onlar, onu yüklenmeye yanaşmadılar, ondan korktular da onu insan yüklendi. (Ahzab Suresinden)
6. Eğreti: Giydim üstüme, olmadı; emanet gibi durdu.

Emanet ile ilgili deyimler ve anlamları

İçinde "emanet" kelimesi geçen deyimler, açıklamaları ve örnek cümleler:

• Allah'a emanet:
  1. "Allah korusun, Allah'ın himâyesi altında bulunsun" anlamında söylenir: Allah'a emanet sevdiğim. Emanetleri emin olan Allah'a emanet... (H. A. Öztekin)
  2. Kul tarafından herhangi bir tedbir veya önlem alınmadığını, gereken özen gösterilmediğini veya boş verildiğini anlatır: Bekçinin biri hasta, biri uyuyor. Köpek ortalarda yok. Fabrika Allah'a emanet.
• Allah'a emanet olun: Vedalaşma sırasında söylenen bir esenleme sözü: "Allah razı olsun kardeşlerim. Yolunuz açık olsun. Allah'a emanet olun." "Sizler de Allah'a emanet olun. Hakkınızı helal edin." (A. Saraç)
• Emanet bırakmak: Bir eşyayı ya da parayı, birine veya koruma işini yapan bir yere bırakmak: Annen çok değerli bir şeyini götürmedi. Babama bir emanet bıraktı. Babam o emaneti gözü gibi korudu. (A. Z. Muslu)
• Emanet etmek: Koruması için bırakmak, koruyuculuğuna vermek: O ailesini bana emanet etti onun için geldim. (N. Serimoğlu)
• Emanet vermek: Geri almak üzere vermek: Sağ salim getirmek şartıyla birkaç günlüğüne emanet verdi.
• ... emanet: ... onu korusun: "Oğlum sana emanet". "Ülke sizlere emanet".
• Emanete bırakmak: Özellikle tren istasyonu vb. yerlerde eşyalarını, belli bir süre sonra almak üzere bu iş için kurulmuş olan yerlere bırakmak: Önce bavulunu emanete bıraktı ve mescide koşar adım ilerleyerek akşam namazını kıldı. (Y. Özer)

Emanet ile ilgili atasözleri ve anlamları

İçinde "emanet" sözcüğü geçen atasözleri ve açıklamaları:

( * yaygın bilinen )

• Emanet at, insanı yaya bırakır: Başkasından ödünç alınan veya emanet edilen şeylerin güvenilir olmadığını ve insanı zor durumda bırakabileceğini ifade eder. Kendi malına sahip olmanın daha güvenli olduğunu vurgular.
• Emanet ata binen tez iner*: Ödünç alınmış araçlarla girişilen işler çok kez yürütülemez. (→ Eğreti ata binen...)
• Emanet eşeğin yuları gevşek olur*: (atasözünün anlamı) Bir kimseye emanet edilen şey o kimsece iyi korunmadığı için sahibi onu çabucak geri alır.
• Emanet hayvanın kuskunu yokuşta kopar*: Eğreti olarak alınan bir şey hiç umulmadık bir anda bozulur veya en gerekli olduğu zaman sahibince geri alınır (kuskun: Hayvanın kuyruğu altından geçirilerek eyere bağlanan kayış).
• Emanet yerinde yaraşır: Bir emaneti güvenilir ve ehil kişilere teslim etmenin önemini vurgular. Emanet, doğru kişiye verildiğinde değerini korur ve korunur.
• Emanete hıyanet olmaz (edilmez)*: Emanet olarak bize bırakılan şeyi iyi korumamak, kendi yararımıza kullanıp yıpratmak doğruluk kurallarına aykırıdır.
• Emaneti kurt saklar: Emanetlerin sadece güvenilir, dürüst ve güçlü kişiler tarafından korunabileceğini ifade eder. Güçlü karaktere sahip insanlar, emanetlere sahip çıkmada güvenilir kabul edilirler.
• Emanetin ardına şeytan düşer (Emanetin peşinde şeytan hazırdır): Değerli veya önemli bir şeyi korumanın zor olduğunu ve emanete sahip çıkmanın güzel bir davranış olduğu için şeytanın böyle davranılmasını istemediğini ifade eder. Emanetler, her zaman hırs, kıskançlık ve kötülük gibi tehlikelerle karşı karşıya kalabilir.
• At, avrat, kılıç emanet edilmez: At, kadın, silah erkeğin namusudur. Bu yüzden hiçbir erkek atını, kadınını ve silahını en güvendiği kişiye bile emanet etmez.
• At elin, torba emanet, bizim dahdahımız var: Kendini beğenmiş kişilerin eline geçici bir imkan geçip de iyi bir duruma geldiği zaman kendilerinin o duruma layık olduğunu sanırlar.
• Ayıya peynir tulumu emanet olmaz: Değerli bir malını, o malı çok seven birine emanet edersen geri alman çok zor olur.
• Berber berbere benzer ama, başın Allah'a emanet*: Kendisini uzman diye gösteren her kişiye güvenmemeli. Uzman diye işe başlar ama malımızı canımızı tehlikeye sokabilir.
• Deveni sağlam kazığa bağla, sonra Allah'a emanet et: İnsan, kaybolmasını istemediği bir şeyi "Allah'a emanet olsun" demeden önce gerekli tedbirleri almalıdır.
• Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin*: Emanet edilen iş, sahibinin isteğine uygun olarak yapıldığında sonuç kötü olsa bile bir sorumluluk doğmaz.
• Eşeğini bağla, sonra Allah'a emanet et (Eşeğini evvel sağlam kazığa bağla, sonra Allah'a ısmarla): Kaybolmasını istemediğin bir malını Allah'a emanet etmeden önce gerekli bütün tedbirleri almalısın.
• Karını kaynına, paranı koynuna emanet et (Para ile karı ele emanet edilmez): Erkek, karısını sadece karısının kardeşine emanet etmeli, parasını da güvenmedikçe kimseye vermemelidir.
• Kedi balığa gönderilmez: Güvenilmeyen insanlara hiçbir şey emanet edilemez, görevi yerine getirmeyeceği belli olan kimselere iş yaptırılamaz.
• Kedinin boynuna ciğer asılmaz*: Bir kimseye, onun en çok sevdiği şey emanet edilemez.
• Koyunu kurda emanet etme: Önemli veya değerli bir şeyi, zarar verebilecek veya güvenilmez bir kişiye teslim etmenin yanlış ve tehlikeli olacağını anlatır.
• Sayılı koyunu kurt kapmaz/yemez: Birini bir şey emanet ederken miktarını belirleyerek teslim edersen malına zarar gelmez.