Gönül nedir ne demektir? İlgili deyimler ve anlamları

Gönül vermek

Sevgi, şefkat, istek, düşünüş, anma ve hatır gibi yürekte varsayılan duygu kaynağı: Gönül ki güldür sana, açar muhabbet ile / Ondan tebessüm eder gönlü açan gördün mü? (B. Aksoy)

İlgili birleşik fiil ve kelimeler

• Gönül bulandırmak: Mide bulandırmak.
• Gönlünce: Dileğine uygun, dilediği gibi: Gönlünce yaşamak.

İlgili deyimler ve anlamları

İçinde "gönül" kelimesi geçen deyimler ve açıklamaları:

• Gönül açmak: (Neşe verici şeyler) İnsanın iç sıkıntısını gidermek.
• Gönül almak: Ufak da olsa bir armağanla sevindirmek, hoşnut etmek.
• Gönül alçaklığı: → Alçak gönüllü.
• Gönül avcısı: Geçici aşklar arkasında koşan kimse, çapkın.
• Gönül bağı: Sevgi bağı.
• Gönül bağlamak: Bütün sevgisiyle bağlanmak içten sevmek.
• Gönül belası: Aşkın verdiği sıkıntı, aşk yüzünden düşülen dert.
• Gönül birliği: Ortaklaşa istek.
• Gönül bulandırmak: İnsanın içine tasa, üzüntü, kuşku düşürmek.
• Gönül çekmek: Aşık olmak, sevdaya düşmek.
• Gönül dilencisi: Sevdiğinden ayrılmamak için onun her hareketine katlanan kimse.
• Gönül eğlencesi: İnsanı oyalayıp hoşça vakit geçirten şey.
• Gönül eğlendirmek: Sözde bir ilgi ve sevgi göstererek bir şey ya da kimseyle hoşça vakit geçirmek.
• Gönül eri: Beğenisi yerinde, düşüncesi uyanık ve hoşgörüsü geniş olan, rint, ehli dil.
• Gönül ferahlığı: İç rahatlığı, dertsizlik.
• Gönül gezdirmek (dolaştırmak): Seçim yapamayıp ayrı ayrı birçok şey üzerinde durup düşünmek.
• Gönül hoşluğuyla (rızasıyla): Hiçbir baskı olmaksızın, gücenip kırılmadan, isteye isteye.
• Gönül indirmek: (Bir kimse) Önceden beğenmediği şeye sonradan razı olmak.
• Gönül kaptırmak: Aşık olmak, duyduğu aşırı sevgiden kendini alamamak.
• Gönül kırmak (yıkmak): Birini incitip gücendirecek, üzecek bir davranışta bulunmak.
• Gönül koymak: Gücenmek, alınmak, darılmak.
• Gönül maskarası: Sevda yüzünden gülünç durumlara düşmüş kimse.
• Gönül okşamak: Birini güzel bir söz ya da hoş bir davranışla sevindirmek.
• Gönül rahatlığı: Kaygı ve üzüntülerden kurtulmuş olma durumu.
• Gönül tokluğu: Göz tokluğu, aza razı olma, çokta gözü olmama durumu.
• Gönül vermek: İçten sevmek.
• Gönül yapmak: Bir kimsenin gücenikliğini giderecek ya da önleyecek davranışta bulunmak.
• Gönül yarası: Bir kimseyi ömrü boyunca üzecek olan acı, iç yarası.
• Gönül yıkmak: İyice gücendirmek, gönül kırmak.
• (Birini) Gönülden çıkarmak: Sevmez ya da anmaz olmak.
• Gönülden çıkarmamak: Sevilen kimseyi hiç unutmamak.
• Gönülden geçirmek: Dışa vurmadan, bir şey yapmayı istemek ya da bir şeyin olmasını dilemek.
• Gönülden ırak olmak: Sevilmekten yoksun kalmak, sevilmemek.
• Gönlü akmak: Birine ya da bir şeye karşı güçlü bir sevgi duymak.
• Gönlü bol: Cömert, eli açık.
• Gönlü bulanmak: İçine bir kuşku, üzüntü, tasa düşmek.
• Gönlü çekmek: İmrenip istemek.
• Gönlü çelinmek: Kapılmak.
• Gönlü çökmek: Yürek gücü sarsılmak, maneviyatı bozulmak.
• Gönlü gani: Cömert, eli açık.
• Gönlü ilişmek: → Gönlü takılmak.
• Gönlü kalmak:
  1. İsteyip de edinemediği bir şeye karşı isteği süre durmak.
  2. Gücenmek.
• Gönlü kanmak: Bir iş konusunda tasası kalmamak, gönülden rahatlamak.
• Gönlü kara: Başkasının iyiliğini kıskanan, başkalarını çekemeyen.
• Gönlü kararmak: Yaşamaya karşı sevgi ve isteği kalmamak, yaşama sevincini yitirmek.
• (Bir şeyde) Gönlü olmak: Sevip istemek.
• (Bir şeye) Gönlü olmak: Razı olmak.
• Gönlü takılmak: Bir şey, gönlünü kendine doğru çeker olmak.
• Gönlü tez: Tez canlı.
• Gönlü tok: Herhangi bir şeye gereksinmesi varken yok gibi gösteren.
• Gönlü zengin: Elinde avucunda olmadığı halde olanakları ölçüsünde her zaman el açıklığı göstermeye çalışan kimse.
• Gönlünden kopmak: Birine ufak bir yardımla iyilik yapma ya da karşısındakini hoşnut edecek bir davranışta bulunma isteği uyanıvermek.
• Gönlüne doğmak: İçine doğmak, olacak bir şeyi belirtisi bile yokken hissetmek.
• Gönlüne göre:
  1. Dilediğine göre.
  2. İyi kalpliliğine yaraşır yolda.
• Gönlünü almak: Kırılan bir kimseyi güzel bir davranışla hoşnut etmek.
• Gönlünü avlamak (çelmek, kapmak): Birini kendine aşık etmek.
• Gönlünü etmek (yapmak): Razı, hoşnut etmek.
• Gönlünü hoş etmek: Birinin dileğini yerine getirerek onu sevindirmek.
• Gönlünü pazara çıkarmak: Kendine yakışanı arayıp seçmeden, rastgele birini sevmek.
• Gönlünün dümeni bozuk olmak: Gönül işlerinde kararlı olamamak, isteği her an başka yönde değişmek.
• (Birinin) Gönlüyle oynamak: Sever görünüp sevmemek, avutmak.

Bakınız gönül ile ilgili atasözleri ve anlamları.